Czulosc rzeczywista jest tu malo wazna, pomijajac oczywiscie zmiany fizyczne zwiazane z faktyczna zmiana czulosci - inna bedzie dynamika dla zdjecia przy 100ISO, inna przy 1600 - z powodu innych warunkow pracy matrycy. Natomiast jezeli w obu aparatach ustawimy czulosc 100, to nalezy przyjac, ze warunki pracy matrycy w obu aparatach sa takie same. Nawet jezeli rzeczywista czulosc bedzie sie roznic o 1/3EV, to bedzie to mialo wplyw tylko na polozenie tonow srednich, ale nie na rozpietosc tonalna (punkty skrajne przesuna sie jednakowo w lewo lub w prawo, adleglosc zostanie taka sama).
Pomiar rozpietosci tonalnej matrycy mozna wytlumaczyc tak: Matryca sklada sie z fotodiod, wiec dla uproszczenia mozna wytlumaczyc taki pomiar, jako pomiar rozpietosci pojedynczej fotodiody podlaczonej do przetwornika A/D z wyswietlaczem cyfrowym. Dla uproszczenia niech to bedzie przetwornik 8bit (bo dla innych bedzie idenstycznie, tylko liczby inne). Umieszczamy taka fotodiode w zupelnej ciemnosci i obserwujemy wyswietlacz. Na wyswietlaczu co chwile pojawiaja sie inne liczby - 7, 9, 13, 10, 8, 11, 9... To szumy, mozna przyjac ze sredni poziom szumow jest rowny 10. Teraz zaswiecamy zrodlo swiatla, najpierw o bardzo malym natezeniu. Poczatkowo na wyswietlaczu nie ma reakcji, nadal liczby zmieniaja sie w poblizu 10. Zwiekszamy natezenie swiatla i w pewnym momencie widac ze liczby nadal ciagle sie zmieniaja, ale juz ze srednia wartoscia wyzsza, np. 9, 14, 11, 12, 15, 11... To pierwszy punkt - jestesmy nadal na poziomie szumow, ale juz widac wplyw swiatla. Zwiekszamy nadal natezenie swiatla, poziom napiecia fotodiody wywolanego swiatlem jest juz znacznie ponad szumami, na wyswietlaczu 156, 154, 155, 156... szumy stanowia juz niewielki procent sygnalu. Zwiekszajac nadal natezenie swiatla, liczby na wyswietlaczu rosna, az osiagaja poziom bliski 255, natepuje nasycenie cyfrowe (przetwornika A/D), choc zwiekszanie natezenia swiatla moze nada powodowac wzrost napiecia fotodiody - przetwornik i tak nie potrafi pokazac wiecej - maksymalna liczba dla 8 bitow to 255. Punkt tuz przed pokazaniem 255 jest drugim punktem. Odleglosc miedzy nimi to rozpietosc tonalna (zakres dynamiczny) tej fotodiody. Test ktory opisalem w przyblizeniu pozwala na tej zasadzie zmierzyc matryce.