[TEST] Wyświetlacz w ThinkPadzie T530
Lenovo ThinkPad T530 – test wyświetlacza w modelach Full HD
W wątku o laptopach dla fotografa zachwalałem przydatność komputerów Lenovo ThinkPad T530 i W530 z ekranami Full HD do pracy ze zdjęciami. Pomyślałem, żeby rozwinąć opis dotyczący właściwości wbudowanego w tych komputerach ekranu LCD. Mam nadzieję, że poniższy „mini-test” przyda się osobom zainteresowanym takim komputerem. Mogę w przyszłości wykonać podobne pomiary dla konkurencyjnego wobec T530/W530 laptopa Apple MacBook Pro z ekranem Retina o ile znajdzie się osoba chętna do udostępnienia mi takiego komputera na 2-3 dni.
1. Parametry ekranu
Komputer został wyposażony w szerokogamutowy panel LCD typu TN z podświetleniem właściwie B+RG LED o oznaczeniu AUO B156HW01V4. Ekran ma przekątną 15,6”, proporcje 16:9 i natywną rozdzielczość 1920×1080 pikseli. Pojedynczy piksel ma rozmiar 0,17925 mm i jest (oczywiście) wyraźnie mniejszy od pikseli w 22-24” calowych monitorach biurkowych o podobnej rozdzielczości natywnej. Jasność podświetlenia jest regulowana w zakresie od ok. 10 do 280 nitów w 16 dostępnych krokach, numerowanych od 0 do 15. Wygodną do pracy luminancję 90-100 nitów uzyskuje się w kroku o numerze 9. Panel pokryty został niskoodblaskową szybą, zgodnie ze specyfikacją komputera dającą matowe wykończenie ekranu. W rzeczywistości wykończenie jest bardziej „jedwabiste”, o bardzo małym połysku. Ponieważ mamy do czynienia z matrycą TN należy mieć świadomość, że kąty widzenia nie będą tak duże, jak w przypadku paneli IPS. Przy normalnej pracy z komputerem obraz nie odbarwia się w kierunku prawo-lewo, natomiast można zauważyć odbarwienia w kierunku góra-dół zależnie od kąta nachylenia ekranu względem klawiatury komputera.
Dla wielu osób istotną kwestią będzie możliwość wygodnej pracy z ekranem o tak małych pikselach. W moim przypadku te wątpliwości rozwiały się bardzo szybko. W ustawieniach Windows 7 wybrałem niestandardową wielkość znaków 110% (co spowodowało niewielkie powiększenie wszystkich elementów tekstowych i niektórych graficznych systemu operacyjnego). Również w przeglądarce internetowej Chrome ustawiłem wielkość znaków na 110%. Takie zmiany mi zapewniają komfortową pracę z komputerem. Duża rozdzielczość wyświetlacza zapewnia powiększony obszar roboczy w porównaniu do innych komputerów 15” z panelami o niższej rozdzielczości natywnej, co – nie będę ukrywał – bardzo poprawia wygodę obsługi Photoshopa i Lightrooma (bądź innych stosowanych aplikacji graficznych).
2. Kalibracja ekranu
Wyświetlacz w ThinkPadzie T530 oczywiście wymaga kalibracji. Przy swoich naturalnych ustawieniach daje on obraz wyraźnie zaniebieszczony, co zapewne nie będzie większym problemem dla osób korzystających z komputera do pracy w Excelu (bo nie ukrywajmy – również do takich użytkowników są adresowane lepiej wyposażone modele z serii T530), ale stanowi poważną przeszkodę przy pracy ze zdjęciami.
Komputer jest wyposażony w dwa układy graficzne: podstawowy Intel HD 4000 w procesorze oraz dedykowany układ Nvidia NVS 5400M, automatycznie aktywowany kiedy potrzebna jest zwiększona moc obliczeniowa. Układ ten jest bardzo sprawnie obsługiwany przez Photoshopa CS6 – bez problemu można w zaawansowanych opcjach wydajności w CS6 wybrać Drawing Mode: Advanced (dla porównania procesor AMD Radeon HD 5770 w moim komputerze stacjonarnym jest obsługiwany wyłącznie w trybie Basic, co częściowo ogranicza sprzętowe wsparcie z karty dla Photoshopa). Wracając do meritum – ThinkPad T530 w takiej konfiguracji sprzętowej prawidłowo utrzymuje krzywe kalibracyjne po uśpieniu i wybudzeniu komputera, co w przypadku pecetów z podwójnymi układami graficznymi nie zawsze jest takie oczywiste.
Do skalibrowania wyświetlacza użyłem czujnika i1 Display Pro oraz oprogramowania dispcalGUI 1.2.7.0 wraz z bibliotekami Argyll CMS 1.5.1 – najnowszymi w momencie wykonywania testu. Monitor był kalibrowany z użyciem tablicy korekcyjnej dla podświetlenia RGB LED, wyciągniętej z pakietu i1 Profiler. Moim niedopatrzeniem – i tu proszę o wybaczenie – było przeoczenie, że najnowsze wersje i1 Profilera dostarczane są z rozszerzoną listą tablic korekcyjnych, wśród których można również znaleźć tablicę dedykowaną dla podświetlenia B+RG LED, bardziej odpowiednią dla wyświetlacza w T530.
Ekran skalibrowałem metodą prób i błędów w taki sposób, aby uzyskać jak najlepszą liniowość (czyli płynność i neutralność odcieni szarości). Podstawowe parametry kalibracyjne są następujące: punkt bieli D65, poziom bieli natywny (przy ustawieniu systemowym, zapewniającym luminancję na poziomie około 95 nitów), poziom czerni 0,185 nitów (nieco wyższy od naturalnego dla tego wyświetlacza), gamma 2,2, typ profilu matrycowy z pojedynczą krzywą kalibracyjną. Pełny dobór parametrów na zrzucie poniżej.
Po kalibracji oprogramowanie profilujące potwierdziło, że gamut monitora w 100% pokrywa przestrzeń sRGB oraz w 94% przestrzeń Adobe RGB. Naturalny gamut monitora to blisko 150% przestrzeni sRGB i 101% przestrzeni Adobe RGB. Poniżej dwa wykresy, przedstawiające zasięg przestrzeni barwnej wyświetlacza na tle przestrzeni sRGB i Adobe RGB, oznaczonych na szaro.
Poniżej przedstawiam wygląd krzywych kalibracyjnych oraz uzyskaną krzywą tonalną. Przebieg krzywych kalibracyjnych potwierdza naturalne zaniebieszczenie ekranu.
3. Liniowość
Dobra liniowość to jedna z najważniejszych cech monitorów graficznych. Aby jak najlepiej skorygować wszelkie odchylenia w barwie poszczególnych szarych tonów należy mieć oczywiście monitor wyposażony w programowalny układ LUT. W przypadku tego notebooka (i prawdopodobnie w ogóle wszystkich innych laptopów na rynku) mamy do dyspozycji jedynie kalibrację programową, a więc realizowaną z użyciem krzywych kalibracyjnych ładowanych do pamięci karty graficznej. Jak wspomniałem wcześniej metodą prób i błędów doszedłem do ustawień kalibracyjnych, dających jak najlepszą liniowość szarości. Udało mi się uzyskać bardzo płynny gradient szarości w sensie stopni jasności, jednak z oczywistego powodu (braku programowalnego LUT-u w komputerze) nie wszystkie stopnie szarości, zwłaszcza bliżej czerni, mają neutralny odcień – pojawiają się widoczne gołym okiem przebarwienia fioletowo-zielone. Co istotne, stworzone krzywe kalibracyjne zapewniają rozróżnienie wszystkich stopni szarości aż do samej czerni, nie występuje więc efekt obcięcia do czerni na poziomie wyższym niż 0.
Nie mam niestety możliwości zaprezentowania symulacji gradientu szarości – ten test wymaga naocznego obejrzenia wyświetlacza. Przygotowałem natomiast stustopniową weryfikację używanego z wyświetlaczem profilu ICM, która obrazuje jak bardzo poszczególne uzyskane stopnie szarości różnią się od wartości nominalnych. Średni błąd w szarościach to 1,05 dE2000 (bardzo niski), maksymalny to 2,93 dE2000 (praktycznie niezauważalny).
4. Jednorodność
Kolejna istotna cecha dobrego monitora graficznego to jednorodność obrazu na całym ekranie. W przypadku monitorów biurkowych z wyższych grup, urządzenia te wyposażone są w wyspecjalizowane czujniki i procesor odpowiadający za wyrównanie jasności i barwy na powierzchni całego ekranu. Ekran w T530 jest niestety pozbawiony tej właściwości, co ujawnia się w wynikach pomiarów. Przeprowadziłem dwa testy – jeden z użyciem stosownego narzędzia w dispcalGUI, drugi z użyciem własnego arkusza obliczeniowego, do którego wrzuciłem 35 pomiarów z różnych miejsc ekranu, wykonanych narzędziem spotread z pakietu Argyll CMS. Wyniki są oczywiście zgodne. W przypadku T530 zauważalny jest spadek jasności przy górnej i prawej krawędzi wyświetlacza (nawet o 12-13 nitów względem luminancji ok. 90 nitów w centrum ekranu). Panel za to dość dobrze trzyma barwę bieli na całej powierzchni (największe odchylenie skorelowanej temperatury barwowej bieli to maksymalnie około 4%). Należy pamiętać, że różnice w luminancji w różnych punktach ekranu są w pewnym stopniu indywidualną cechą danego egzemplarza komputera.
5. Zgodność barwy
Na sam koniec pozostawiam wyniki dwóch testów na zgodność barwy. Pierwszy wykonałem z użyciem wzorników GRACoL2006_Coated, stosowanego w poligrafii, oraz ColorChecker Digital SG, przydatnym do profilowania w fotografii cyfrowej. Poniżej podsumowanie uzyskanych wyników.
GRACol2006_Coated – kryteria porównania CMYK
ColorChecker Digital SG – kryteria porównania RGB
6. Podsumowanie
Krótkie podsumowanie jest następujące: jest nieźle, ale nie idealnie. Niestety jeszcze długo (a być może nigdy) jakość obrazu biurkowych monitorów graficznych nie będzie dostępna nawet w najdroższych komputerach przenośnych. Póki co nic nie zapowiada, aby w laptopach miały pojawić się programowalne układy LUT i systemy stabilizacji obrazu DUE, dlatego trudno oczekiwać, by wyświetlacze w notebookach mogły dorównać ekranom ColorEdge czy SpectraView. Inaczej mówiąc - musimy się nastawić na kompromis.
Najpoważniejszym zarzutem, jaki można postawić ekranowi w ThinkPadzie T530/W530 (mowa o modelach Full HD) jest „nieprofesjonalny” rodzaj panelu LCD. Matryce typu TN cieszą się niesławą ze względu na stosunkowo wąskie kąty widzenia. Panel użyty w T530 wyróżnia się pozytywnie na tle „przeciętnego” ekranu TN w innych laptopach dostępnych na rynku, zapewniając bardzo dobre kąty widzenia w poziomie i zadowalające w pionie, ale ciągle, niestety, nie jest to co dają matryce IPS.
Plusem jest bardzo duży gamut, odpowiedni do pracy ze zdjęciami w przestrzeni barwnej Adobe RGB, oraz wysoka rozdzielczość zapewniająca duży, komfortowy obszar roboczy. Moje pomiary wskazują na niezłą liniowość po odpowiedniej kalibracji i przyzwoitą jednorodność obrazu, a testy zgodności barwy potwierdzają, że ekran w T530 nadaje się do operowania zarządzanym kolorem.
Oczywiście wybierając laptopa należy mieć na uwadze nie tylko samą jakość ekranu, ale również inne parametry komputera: wydajność procesora, wielkość pamięci, rozmiary i wygodę użytkowania laptopa, okres gwarancji i zakres obsługi serwisowej, etc. Na tym polu droższe ThinkPady wychylają się poza konkurencję, ale to już temat na rozmowę w innym wątku :-)
Tutaj jest link do pobrania wszelkich materiałów, w tym profilu ICM dla wyświetlacza oraz pełne wyniki testów wykonanych w dispcalGUI.
http://share.dominikherman.com/cb/t530/T530.zip
Odpowiedz z cytatem
Odp: [TEST] Wyświetlacz w ThinkPadzie T530
Zamieszczone przez Tom01
