Kalibracja i profilowanie monitora

Wersja do druku

26-01-2010, 18:57
simon83

Kalibracja i profilowanie monitora

Posiadam Neca P221W oraz ColorMunki Photo. Zgodnie z moja wiedzą (nie jest w tej materii zbyt bogata) sama kalibracja monitora powinna w rezultacie spowodować, że będą na nim wyświetlane poprawne kolory, ale zgodnie z jego przestrzenią barwną (czyli w moim przypadku szczególnie zieleń i niebieskości bardziej nasycone). Wgranie profilu w systemie czy aplikacji graficznej ma spowodować dodatkowo, że z uwagi na szeroki gamut monitora kolory zostaną "przetłumaczone" na standardową przestrzeń sRGB?
Chciałbym jeszcze zapytać o większą przestrzeń niż sRGB, np. AdobeRGB. Jak mogę to wykorzystać w procesie produkcji zdjęcia (od jego wykonania do odbitki)? Konkretnie: czy używanie jej ma jakiś sens jeżeli w końcowej fazie i tak muszę przekonwertować pliki do sRGB dla laboratorium? Czy dobrze kombinuję myśląc, że w przypadku większej przestrzeni przejścia tonalne będą gorsze?
26-01-2010, 20:40
photographus

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

Posiadam Neca P221W oraz ColorMunki Photo. Zgodnie z moja wiedzą (nie jest w tej materii zbyt bogata) sama kalibracja monitora powinna w rezultacie spowodować, że będą na nim wyświetlane poprawne kolory, ale zgodnie z jego przestrzenią barwną (czyli w moim przypadku szczególnie zieleń i niebieskości bardziej nasycone).

Zaraz - skalibrowałeś go czy tylko teoryzujesz? A jeśli skalibrowałeś to czy wydrukowałeś odbitkę i porównałeś z tym co widać na monitorze?

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

Wgranie profilu w systemie czy aplikacji graficznej ma spowodować dodatkowo, że z uwagi na szeroki gamut monitora kolory zostaną "przetłumaczone" na standardową przestrzeń sRGB?

Ja po kalibracji w photoshopie mam ustawione srgb, ale jak rozwiniesz listę dostępnych profili to przy nazwie monitora powinien być ten, który utworzyłeś w trakcie kalibracji.

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

Chciałbym jeszcze zapytać o większą przestrzeń niż sRGB, np. AdobeRGB. Jak mogę to wykorzystać w procesie produkcji zdjęcia (od jego wykonania do odbitki)? Konkretnie: czy używanie jej ma jakiś sens jeżeli w końcowej fazie i tak muszę przekonwertować pliki do sRGB dla laboratorium? Czy dobrze kombinuję myśląc, że w przypadku większej przestrzeni przejścia tonalne będą gorsze?

Wg mnie to będą lepsze, ale guru w sprawie kolorystyki jest Janusz i zapewne już na twoje pytania odpowiedzi na forum z jego strony padły. Spróbuj użyć magicznej funkcji "szukaj" :)

pozdrówka
26-01-2010, 21:18
simon83

Cytat:

Zamieszczone przez photographus

Zaraz - skalibrowałeś go czy tylko teoryzujesz?

Jest skalibrowany i soft jednocześnie wrzucił profil do systemu. Podsumowując, chciałbym dowiedzieć się co zmieni się w wyświetlaniu (obsłudze koloru) po usunięciu profilu (monitor wciąż jest skalibrowany) z systemu.

Cytat:

Spróbuj użyć magicznej funkcji "szukaj" :)

Przeszukane i przeczytane, w szczególności cenne porady m. in. Janusza w "Tips & tricks". Kawał porządnej wiedzy. "Wątek monitorowy" również w całości przeczytany, chociaż musiało być to wykonane na raty z uwagi na ilość postów :)

Pozdrawiam,
Szymon Zdziabek
26-01-2010, 23:13
Janusz Body

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

Jest skalibrowany i soft jednocześnie wrzucił profil do systemu. Podsumowując, chciałbym dowiedzieć się co zmieni się w wyświetlaniu (obsłudze koloru) po usunięciu profilu (monitor wciąż jest skalibrowany) z systemu.
....

Profil to tłumacz. Potrafi "przetłumaczyć" kolory z jednej przestrzeni do drugiej np. masz zdjęcie w AdobeRGB i profil pozwala poprawnie zinterpretować i wyświetlić kolory na ekranie Twojego monitora. Jak wyrzucisz profil to nie będzie komu tłumaczyć. Jak wyrzucisz profil to niby jak monitor może być "skalibrowany z systemu"? Profil musi tkwić w windows->system32->spool->drivers->color jak go tam nie ma to tłumacz umarł i lecą na monitor numery RGB.

Rozróżnij dwie rzeczy bo nasze nazewnictwo jest nieprecyzyjne kalibracja i "kalibracja" czyli profilowanie. Kalibracja to ustawienie fabryczne (bądź przez usera jakimiś pokrętłami) ustawienie parametrów monitora. Profil to precyzyjne ustalenie jak poszczególne barwy mają być na TYM konkretnym monitorze wyświetlane. W procesie profilowania ustrojstwo typu I1D2 wymaga od usera poustawiania pewnych "warunków początkowych" czyli jakiej tam regulacji monitora pokrętłami i później DLA TYCH i TYLKO TYCH ustawień wylicza sobie profil. Profil zawiera poprawki dla poszczególnych barw/luminacji przesyłanych z poziomu systemu do karty graficznej. Takie np. na zdjęciu jest w sRGB(100,100,100) ale z profilu wynika że żeby dla tego poziomu jasności wyświetlić szary karta musi wysłać do monitora np RGB( 100, 102, 99). Jakakolwiek zmiana ustawień pokręteł monitora powoduje konieczność ponownego profilowania. Bardziej zaawansowane monitory potrafią te warunki początkowe ustawić sobie same na bazie zadanych parametrów (np. 80 cd/m2 i temp. 6500°K) ***. Te bardziej zaawansowane mają LUT (Look Up Table) "zaszyte" w monitorze. LUT to tablica poprawek dla poszczególnych barw. Wówczas w systemie tkwi jedynie deklaracja przestrzeni a poprawki wykonuje sam monitor. Czyli karta z wysyła do monitora RGB(100, 100, 100) i to monitor się martwi jak to wyświetlić.

EDIT***: Same to nieprecyzyjne. Potrzebny jest kalibrator który zmierzy i "poinformuje" monitor jak ma się poustawiać.
26-01-2010, 23:42
simon83

Dziękuję Janusz. Właśnie dzięki Twojemu postowi moje pytanie jeszcze bardziej staje się właściwe. Monitor jest skalibrowany (we właściwym znaczeniu tego słowa), czyli po kalibracji (ingerencji w LUT monitora) powinien oddawać kolory i intensywność poprawnie (przy zadanej intensywności). Czy w takim razie zgodnie z tym co napisałem w pierwszym poście, profil tego monitora (skalibrowanego) odpowiada tylko za właściwe wyświetlanie przestrzeni mniejszej (sRGB) w związku z tym, że posiada on szerszy gamut (~AdobeRGB)?
26-01-2010, 23:56
Janusz Body

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

Dziękuję Janusz. Właśnie dzięki Twojemu postowi moje pytanie jeszcze bardziej staje się właściwe. Monitor jest skalibrowany (we właściwym znaczeniu tego słowa), czyli po kalibracji (ingerencji w LUT monitora) powinien oddawać kolory i intensywność poprawnie (przy zadanej intensywności). Czy w takim razie zgodnie z tym co napisałem w pierwszym poście, profil tego monitora (skalibrowanego) odpowiada tylko za właściwe wyświetlanie przestrzeni mniejszej (sRGB) w związku z tym, że posiada on szerszy gamut (~AdobeRGB)?

Przecież napisałem, że jak jest LUT w monitorze to w systemie tkwi DEKLARACJA przestrzeni a nie profil jako taki. Jak się taki "profil-deklaracja" nazywa? Np. CG241W(25436107)Graphic design.icm Ta DEKLARACJA mówi bardzo dokładnie o zakresie barw jakie ten monitor może wyświetlić. Monitor może, i wyświetla tyle ile może czyli AdobeRGB jeśli tylko jest w stanie to zrobić.

EDIT: Deklaracja "mówi" systemowi - "ja wyświetlam 96.37% AdobeRGB". CMS konwertuje AdobeRGB do tej przestrzeni zgodnie z deklaracją a monitor się "martwi" jak to wyświetlić (LUT). To oczywiscie "nieco" uproszczone wyjaśnienie...

EDIT2: Zwróć uwagę, że pliki deklaracji przestrzeni mają rozszerzenie .icm a profili .icc

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

...., profil tego monitora (skalibrowanego) odpowiada tylko za właściwe wyświetlanie przestrzeni mniejszej (sRGB) w związku z tym, że posiada on szerszy gamut (~AdobeRGB)?

To jest tak zakręcone, że ja "no capisco".
27-01-2010, 00:30
simon83

Gwoli wyjaśnienia. Podczas kalibracji (sprzęt j.w., oprogramowanie SpectraView) przez soft zostały ustawione parametry monitora: jasność i kontrast, a także zmodyfikowany LUT. Poza tym do systemu został dodany plik ICC. W zarządzaniu kolorem (panel sterowania Windows 7) widzę ten plik, został on podczas procesu kalibracji również domyślnie wybrany. Plik zajmuje raptem niecałe 2kB, więc nie wygląda na profil, ale rozszerzenie wskazuje jednak na niego. Z kolei dla drugiego monitora (brak możliwości kalibracji sprzętowej) w wyniku profilowania za pomocą oprogramowania ColorMunki utworzony został plik ICM (~30kB). Jak mam w takim razie to rozumieć?
27-01-2010, 00:39
Janusz Body

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

Gwoli wyjaśnienia. Podczas kalibracji (sprzęt j.w., oprogramowanie SpectraView) przez soft zostały ustawione parametry monitora: jasność i kontrast, a także zmodyfikowany LUT. Poza tym do systemu został dodany plik ICC. W zarządzaniu kolorem (panel sterowania Windows 7) widzę ten plik, został on podczas procesu kalibracji również domyślnie wybrany. Plik zajmuje raptem niecałe 2kB, więc nie wygląda na profil, ale rozszerzenie wskazuje jednak na niego. Z kolei dla drugiego monitora (brak możliwości kalibracji sprzętowej) w wyniku profilowania za pomocą oprogramowania ColorMunki utworzony został plik ICM (~30kB). Jak mam w takim razie to rozumieć?

Zobacz na deklaracje standardowych przestrzeni. AdobeRGB.icc, sRGB.icm, ProPhoto.icm
27-01-2010, 00:42
simon83

Dziwnie to u mnie wygląda. Dla przykładu:
AdobeRGB1998.icc
AppleRGB.icc
ProPhoto.icm
sRGB Color Space Profile.icm
27-01-2010, 01:00
czornyj

rozszerzenie jest bez znaczenia - początkowo było tylko .icc, później wprowadzono .icm dla odróżnienia profili tworzonych w systemie Windows, teraz jest raz tak raz siak.

Profil z małpy jest większy, bo zawiera tag vcgt, w którym przechowywana jest kalibracja monitora wczytywana do LUT karty graficznej. Spectraview wczytuje kalibrację do LUT monitora w procesie kalibracji i profil zawiera wyłącznie koordynaty chromatyczne kolorantów monitora, dzięki którym CMM aplikacji dokonuje korekty wyświetlanego obrazu, porównując przestrzeń barwną syntetycznej przestrzeni edycyjnej, do której wyrenderowałeś zdjęcia z przestrzenią barwną monitora.
27-01-2010, 01:12
simon83

Czornyj, czyli podsumowując, odpowiedź na pytanie zawarte w pierwszym poście brzmi "tak"? Używając mniej fachowego słownictwa, jeżeli posiadam plik graficzny zapisany w przestrzeni sRGB, to profil stworzony w momencie kalibracji ma za zadanie jedynie poprawne wyświetlenie takiego pliku w przestrzeni szerszej od sRGB. Natomiast to, czy dana barwa jest wyświetlana prawidłowo (pomijając przestrzeń barwną) zależy już tylko i wyłącznie od ustawień monitora (w tym wypadku jest wynikiem jego kalibracji). Proszę o korektę, jeżeli mylę się.
27-01-2010, 01:40
czornyj

Cytat:

Zamieszczone przez simon83

Czornyj, czyli podsumowując, odpowiedź na pytanie zawarte w pierwszym poście brzmi "tak"? Używając mniej fachowego słownictwa, jeżeli posiadam plik graficzny zapisany w przestrzeni sRGB, to profil stworzony w momencie kalibracji ma za zadanie jedynie poprawne wyświetlenie takiego pliku w przestrzeni szerszej od sRGB. Natomiast to, czy dana barwa jest wyświetlana prawidłowo (pomijając przestrzeń barwną) zależy już tylko i wyłącznie od ustawień monitora (w tym wypadku jest wynikiem jego kalibracji). Proszę o korektę, jeżeli mylę się.

sRGB, AdobeRGB, ProPhoto - to wszystko syntetyczne przestrzenie edycyjne, które stanowią "wiaderka" do przechowywania farb naszych zdjęć. Kalibrując monitor zwykle staramy się, by jego przestrzeń barwna była możliwie bliska jednej z wspomnianych przestrzeni edycyjnych.

Nie ma jednak fizycznej możliwości by skalibrować monitor tak, by w 100% idealnie był on zgodny z daną syntetyczną przestrzenią edycyjną, dlatego po kalibracji wykonywane jest profilowanie, polegające na pomiarach faktyczne charakterystyki kolorymetrycznej monitora uzyskanej po kalibracji. Profil, który uzyskujemy w wyniku tych pomiarów stanowi przestrzeń barwną monitora, swoistą mapę barw jakie to urządzenie wyświetla.

Mając do dyspozycji profil monitora aplikacja wyposażona w moduł zarządzania barwą (np. Photoshop) porównuje przestrzeń barwną zdjęcia z przestrzenią barwną monitora i dokonuje stosownych korekt tam, gdzie pomiędzy owymi przestrzeniami zachodzą różnice.

Przykładowo - powiedzmy, że mamy zdjęcie w przestrzeni sRGB, na którym widnieje walor seledynowozielony o wartości RGB 0,255,0. Zieleń o koordynacie 0,255,0 w przestrzeni barwnej monitora P221W jest znacznie bardziej nasycona niż 0,255,0 w przestrzeni sRGB, dlatego moduł zarządzania barwą odnajduje w przestrzeni barwnej monitora punkt odpowiadający kolorymetrycznie zieleni 0,255,0 przestrzeni sRGB i wysyła do monitora odpowiednio zmodyfikowany sygnał - w tym wypadku będzie to mniej więcej 140,255,45.
27-01-2010, 11:40
simon83

Może wprowadźmy jeszcze trochę systematyki. Słowo "profilowanie" jest dla mnie jasne, choć prawodpodobnie każdy używa go w nieco innym zakresie. Na podstawie powyższych wypowiedzi wywnioskowałem z kolei, że "kalibracja" to tylko proces linearyzacji (chyba słuszniejsza nazwa) monitora, gdzie krzywe kolorów są doprowadzane maksymalnie do postaci liniowej (poprzez ingerencję w LUT monitora bądź karty graficznej).
Dopiero po takiej kalibracji możemy łatwo wprowadzić profil monitora, czyli prosty tłumacz (na tyle prosty, na ile udana była kalibracja):

Cytat:

Zamieszczone przez czornyj

profil zawiera wyłącznie koordynaty chromatyczne kolorantów monitora

Takie wyjaśnienie pojęć wyjaśniało by mi również sprawę wielkości plików z profilami. Dla skalibrowanego monitora - mały. Dla drukarki - wielokrotnie większy, gdyż nie da się jej skalibrować sprzętowo i wszystkie operacje na krzywych barw muszą być dokonane w profilu. Em aj rajt or stil not?
Przepraszam za tak szczegółowe wnikanie w temat, ale lubię mieć pełną wiedzę o danym zagadnieniu :)
27-01-2010, 12:29
czornyj

Dokładnie - kalibracja to proces optymalizacji parametrów (linearyzacja do funkcji gradacji szarości, ustawienie punktu bieli, jaskrawości i kontrastu), profilowanie to wykonanie charakterystyki urządzenia.

Ponieważ monitory da się dobrze zlinearyzować i są łatwo przewidywalne, opisuje się je b. prostym profilem macierzowym. Drukarki (które nie są tak liniowe i przewidywalne) charakteryzuje się za pomocą profili tablicowych, zawierających znacznie więcej próbek barwnych - ja przykładowo wykonuję profile posługując się wzorcem składającym się z 1728 próbek barwnych.
28-01-2010, 02:44
simon83

Dzięki za cierpliwość i wyjaśnienie, dzięki temu mam w końcu jasność w temacie.
Kontynuując go, czy są aplikacje które na podstawie pomiarów próbek wynikowych (po wydruku bądź wyświetleniu na ekranie) i znajomości próbek pobudzających potrafią skonstruować profil? Myślę o czymś, co ze zbudowanej przeze mnie takiej tablicy będzie potrafiło wygenerować plik ICM/ICC.
29-01-2010, 12:40
czornyj

Oczywiście - kupując kolorymetr zwykle w zestawie otrzymujemy oprogramowanie, które wykonuje profil ICC monitora, natomiast spektrofotometrowi zazwyczaj towarzyszy oprogramowanie do tworzenia profili monitorów i drukarek (czasem również skanerów, projektorów, aparatów cyfrowych itd.).
29-01-2010, 14:17
simon83

Oprogramowanie jest dołączone, jednak robi to z automatu, na bazie własnego zestawu próbek. Szukam natomiast czegoś, co pozwoli mi wykonać profil używając do tego celu zupełnie innych próbek kolorystycznych (np. większej ich ilości) niż dostarcza producent. Drukuję, mierzę, tworzę jakąś tabelę (np. CVS) i generuję profil. Nie ukrywam, że przede wszystkim chciałbym w ten sposób rozwiązać problem opisany w innym wątku - brak możliwości zmniejszenia rozmiaru drukowanych tablic z próbkami przez ColorMunki poniżej formatu A4. Drukarka obsługuje jedynie pocztówki 4x6".
29-01-2010, 14:23
czornyj

ArgyllCMS