Monitory - porady, problemy itd.

[fredi]

Tak, zauważyłem. Ale tam chyba też nie ma wszystkich monitorów z listy, choćby owych "wycofanych", a ja mówiłem o samej liście, a nie dalszych źródłach w sieci. Taka pierwsza uwaga, jaka mi się do niej narzuciła. Mnie tego akurat zabrakło. Oczywiście można to wyszperać samemu, jak się bardzo chce. Nie narzekam dla narzekania, a dla ulepszenia Ogólnie listę chwalę (jak i ogół Pańskiej działalności "poradniczej", choć oczywiście w dużej części motywowanej zawodowo), co więcej sam zakupiłem właśnie monitor z tej listy. NEC 2070NX. Nie jest to orzeł, ale dobry kompromis między moimi potrzebami, a finansami. Tak mi się przynajmniej wydaje, bo jeszcze do mnie nie dotarł Na pewno będzie to krok w górę względem mojego wypalonego ośmioletniego HP p930. Obawiam się trochę małej plamki, ale będę się musiał przyzwyczaić, najwyżej przysunę bliżej twarzy.

[czornyj]

Bo wiele osób zapomina, że w fotografii monitor zazwyczaj służy do przygotowania zdjęć do druku, a nie do maksymalizowania jego osiągów, wyciskania każdego możliwego tonu i nasycenia, jakie da radę uzyskać. Taka oto moja dygresja w tym temacie :-)

Szeroki gamut służy wierniejszemu odwzorowaniu barw w druku. Problem polega na tym, że gamuty wyświetlaczy i drukarek "rosną" w innych kierunkach, dlatego trzeba monitora o szatańskiej objętości przestrzeni barwnej, by w 100% poprawnie odwzorować barwy odbitki/wydruku o np. dwukrotnie mniejszej palecie - w uproszczeniu:

źródło

Oczywiście - trochę komplikuje to życie, bo producenci oprogramowania dla wygody tudzież z powodu ignorancji przyjmują, że sRGB to skrót od "święteRGB" i nie zawracają sobie głowy wszelkimi szykanami.

Wracając zaś do monitorów - najlepiej kupić monitor o szerokim gamucie, który można skalibrować. Przykładowo - monitory NEC serii PA wyposażone są w wielobitową, trójwymiarową tablicę korekcyjną (14-o bitowy 3DLUT z 16-o bitową precyzją przeliczania), która pozwala swobodnie ograniczać i kształtować gamut barwowy wyświetlacza. Jednym kliknięciem w aplikacji Multiprofiler, Spectraview II czy w menu OSD możemy zatem rozwiązać problem przesycenia barw w aplikacjach pozbawionych modułu zarządzania barwą.

[Tom01]

Tak, zauważyłem. Ale tam chyba też nie ma wszystkich monitorów z listy, choćby owych "wycofanych"

Odpowiadając na oczekiwania milionów czytelników lista została uaktualniona zgodnie z sugestią: http://mva.pl/viewtopic.php?f=40&t=152&p=721#p721 Przy okazji nieco przeredagowana.

[strideer]

Szeroki gamut służy wierniejszemu odwzorowaniu barw w druku. Problem polega na tym, że gamuty wyświetlaczy i drukarek "rosną" w innych kierunkach, dlatego trzeba monitora o szatańskiej objętości przestrzeni barwnej, by w 100% poprawnie odwzorować barwy odbitki/wydruku o np. dwukrotnie mniejszej palecie - w uproszczeniu:

I tu tkwi pewna interesująca pułapka. Jeżeli porównać ze sobą bryły gamutów, "wyrysowane" zgodnie z profilami urządzeń, to okazuje się, że nawet uznawane za najlepsze monitory nie są w stanie w pełni wyświetlić tego co drukarki są w stanie wydrukować. Obserwację opieram na przeprowadzonym właśnie pomiarze w Argyllu.

Zestawiłem ze sobą profile dla drukarki Epson Stylus Photo R3000 o papieru Ilford Galerie Gold Fibre Silk (profil dostarczony dla tego modelu przez producenta papieru) i dla monitora szerokogamutowego Eizo ColorEdge CG241W (profil wykonany samodzielnie kalibratorem CM sterowanym przez Argylla).

Okazuje się, że pomimo olbrzymiego gamutu monitora (około 95-96% palety AdobeRGB), można znaleźć tak nasycone odcienie kolorów, które można uzyskać na papierze, ale nie zobaczy się ich na ekranie monitora. Bryła gamutu drukarki/papieru wychodzi wyraźnie poza bryłę gamutu monitora w żółciach-pomarańczach, w turkusach i we fioletach. Oczywiście jest przy tym całe mnóstwo tonów silnie nasyconych, dostępnych w ramach gamutu monitora, ale brakujących w palecie drukarki.

Tu przychodzi mi do głowy pytanie czy producenci ekranów posuną się jeszcze dalej, opracowując monitory zdolne wyświetlić powiedzmy 120% AdobeRGB i pokryć w ten sposób możliwości drukarek fotograficznych operujących na więcej niż czterech barwnikach (co oczywiście spowodować może nawarstwienie się problemów już istniejących w związku z "poskramianiem" monitorów szerokogamutowych)? Czy też może dalszy rozwój będzie się zasadzał na umiejętnym użyciu systemów zarządzania kolorem? Oczywiście cały czas pamiętam, że w przypadku prac fotograficznych zwykle nie wychodzi się poza "zwykłe" sRGB jeżeli chodzi o wykorzystane na zdjęciach kolory.

Wracając zaś do monitorów - najlepiej kupić monitor o szerokim gamucie, który można skalibrować. Przykładowo - monitory NEC serii PA wyposażone są w wielobitową, trójwymiarową tablicę korekcyjną (14-o bitowy 3DLUT z 16-o bitową precyzją przeliczania), która pozwala swobodnie ograniczać i kształtować gamut barwowy wyświetlacza. Jednym kliknięciem w aplikacji Multiprofiler, Spectraview II czy w menu OSD możemy zatem rozwiązać problem przesycenia barw w aplikacjach pozbawionych modułu zarządzania barwą.

Na to pełna zgoda, że jest to dobre rozwiązanie. Powinienem o tym wspomnieć we wcześniejszym poście.

[fredi]

Odpowiadając na oczekiwania milionów czytelników lista została uaktualniona zgodnie z sugestią: http://mva.pl/viewtopic.php?f=40&t=152&p=721#p721 Przy okazji nieco przeredagowana.

Kawał świetnej, milionom potrzebnej roboty

[czornyj]

Tu przychodzi mi do głowy pytanie czy producenci ekranów posuną się jeszcze dalej, opracowując monitory zdolne wyświetlić powiedzmy 120% AdobeRGB i pokryć w ten sposób możliwości drukarek fotograficznych operujących na więcej niż czterech barwnikach (co oczywiście spowodować może nawarstwienie się problemów już istniejących w związku z "poskramianiem" monitorów szerokogamutowych)? Czy też może dalszy rozwój będzie się zasadzał na umiejętnym użyciu systemów zarządzania kolorem? Oczywiście cały czas pamiętam, że w przypadku prac fotograficznych zwykle nie wychodzi się poza "zwykłe" sRGB jeżeli chodzi o wykorzystane na zdjęciach kolory.

Monitory dawno wyszły poza AdobeRGB - CG241W to dość wczesny szerokogamutowiec, obecne konstrukcje EWG CCFL mają blisko 100% pokrycie AdobeRGB i wyraźnie wykraczają poza tą przestrzeń - 108% objętości AdobeRGB. W RGB LED gamut jest jeszcze większy - ok. 120% objętości Adobe. Tak czy owak nie pokrywają w 100% gamutu wielokanałowych pigmentówek, ale dużo im nie brakuje.

Nawet w przypadku prac typowych fotograficznych nietrudno wyjść poza sRGB w kierunku barw możliwych do zreprodukowania na drukarce - wystarczy w słoneczny dzień pofotografować sobie lasek, bezchmurne niebo czy słoneczniki. W produktowej czy modowej fotografii studyjnej wyjście poza sRGB jest już na porządku dziennym - projektanci chętnie sięgają po żywe, przyciągające oko barwy...

[strideer]

Nawet w przypadku prac typowych fotograficznych nietrudno wyjść poza sRGB w kierunku barw możliwych do zreprodukowania na drukarce - wystarczy w słoneczny dzień pofotografować sobie lasek, bezchmurne niebo czy słoneczniki. W produktowej czy modowej fotografii studyjnej wyjście poza sRGB jest już na porządku dziennym - projektanci chętnie sięgają po żywe, przyciągające oko barwy...

Zgoda. Przyjrzałem się kilku swoim pracom pod kątem tego ile i jakie barwy nie mieszczą się w sRGB. Większość zamyka się całkowicie w sRGB (przy workflow od początku do końca prowadzonym w Adobe RGB). W kilku faktycznie pojawiają się odcienie wychodzące poza sRGB, ale zupełnie mieszczące się w kolorach drukarki (przy czym jest to naprawdę niewielki procent obszaru z odcieniami spoza sRGB). Prace są różne - od widoczków z wakacji po portrety beauty z intensywnie kolorowymi makijażami.

Pierwszy wniosek jaki mam, to że można skutecznie przeprowadzić obróbkę na normalnym ekranie i uzyskać wydruk odpowiadający pomysłowi na zdjęcie czy też temu co się widziało i zapamiętało robiąc kadr. Gdyby wyjąć z tego czynnik subiektywny i traktować całą pracę w kategoriach precyzyjnego odwzorowania barw, to być może byłyby potknięcia. Ale z drugiej strony w zdecydowanej większości przypadków nie oglądamy zdjęć spektrofotometrem tylko oczami i oceniamy czysto subiektywnie - że wydruk nam odpowiada lub nie.

Drugi wniosek dotyczy samych monitorów. Przymierzam się od jakiegoś czasu do wymiany tego co mam na któregoś z NEC-ów PA. I wychodzi mi na to, że argument pod nazwą "więcej dostępnych kolorów" przestał być kartą przetargową. To znaczy poza nielicznymi przypadkami nie można już kupić monitorów profesjonalnych, nie wyświetlających kolorów w okolicach pełnego Adobe RGB, więc siłą rzeczy wchodząc w ekran z tej grupy dostaje się urządzenie zdolne do reprodukcji dużej palety barw. Niemniej bardziej kluczowe dla dokonania wyboru wydają mi się teraz różne funkcje: duże kąty widzenia, sprzętowa kalibracja, możliwość wyboru używanej palety barw (o czym wspominałeś wcześniej), 10-bitowe wejście Display Port (choćby po to żeby z dziennikarskiego obowiązku móc sprawdzić, czy robi to jakąś różnicę), stabilizacja podświetlenia, etc. Sam rozmiar gamutu przestał się tak bardzo liczyć, ponieważ widzę, że system zarządzania barwą w komputerze po prostu się sprawdza i pozwala mi mieć wydruki takie jakie chcę przy obecnym monitorze zdecydowanie niższej klasy.

[Tom01]

widzę, że system zarządzania barwą w komputerze po prostu się sprawdza i pozwala mi mieć wydruki takie jakie chcę przy obecnym monitorze zdecydowanie niższej klasy.

W przypadku fotografii tak, ale pamiętajmy, że sprzęty takie jak NEC PA wykraczają znacznie możliwościami poza wymagania fotograficzne. To monitory do celów graficznych. A czym się różni fotografia od grafiki? Nie gamutem a precyzją. Proszę się zastanowić ile jest na zdjęciu pojedynczego koloru? Kilka pikseli? W przypadku grafiki możemy mieć takie całe płaszczyzny, tzw "aple". Monitory mocno kłamią wybiórczo, stwierdzi to każdy kto próbować fotografować np wzorzec Gretaga. Tegi typu błędy łatwiej są ukrywane w fotografii, ale w innych zastosowaniach mogą mieć kluczowe znaczenie.

[strideer]

W przypadku fotografii tak, ale pamiętajmy, że sprzęty takie jak NEC PA wykraczają znacznie możliwościami poza wymagania fotograficzne. To monitory do celów graficznych. A czym się różni fotografia od grafiki? Nie gamutem a precyzją. Proszę się zastanowić ile jest na zdjęciu pojedynczego koloru? Kilka pikseli? W przypadku grafiki możemy mieć takie całe płaszczyzny, tzw "aple". Monitory mocno kłamią wybiórczo, stwierdzi to każdy kto próbować fotografować np wzorzec Gretaga. Tegi typu błędy łatwiej są ukrywane w fotografii, ale w innych zastosowaniach mogą mieć kluczowe znaczenie.

Przecież nie mówię o uniwersalnym ekranie, umożliwiającym precyzyjne rozwiązanie każdego możliwego problemu graficznego, tylko o monitorach szerokogamutowych w kontekście obróbki i drukowania zdjęć, prawda? Zapewne znajdzie się grafik, który będzie potrzebował idealnego odwzorowania koloru Pantone 671, ale raczej nie znajdziemy go tutaj na tym forum.

[Tom01]

Przecież nie mówię o uniwersalnym ekranie, umożliwiającym precyzyjne rozwiązanie każdego możliwego problemu graficznego, tylko o monitorach szerokogamutowych w kontekście obróbki i drukowania zdjęć, prawda?

Napisał Pan: "system zarządzania barwą w komputerze po prostu się sprawdza i pozwala mi mieć wydruki takie jakie chcę przy obecnym monitorze zdecydowanie niższej klasy" a to nie jest do końca prawda. Zasługa jest nie tyle po stronie CMS i jakiejś tam klasy monitora a stosunkowo małych wymagań jakościowych samej dziedziny zastosowań. Da się uzyskać jako-tako przewidywalny efekt nawet na laptopie, ale polepszanie możliwości sprzętu daje zmniejszanie elementu niepewności, większą odporność na "trudne" kolory.