Względne ogniskowe obiektywów

[atsf]

Wszystkim wiadomo, że pomiędzy aparatami z tzw. pełną klatką (FF) a aparatami z matrycami APS-C występuje różnica w wielkości sensora obrazowego, która powoduje relatywną zmianę fizycznej ogniskowej obiektywu o współczynnik równy stosunkowi rozmiarów matrycy FF do matrycy APS-C, który w przypadku aparatów Canona wynosi 1,6 x (tzw. crop factor), czyli ogniskowa fizyczna właściwa dla matrycy FF ulega relatywnemu zwiększeniu 1,6 x na matrycy APS-C, a taka pozornie zwiększona ogniskowa nazywana jest ogniskową relatywną. Na przykład fizyczna ogniskowa 400 mm dla pełnej klatki jest relatywną ogniskową 640 mm dla klatki APS-C. Wszystko byłoby proste, gdyby nie jedno ale: takie obliczenie jest prawidłowe jedynie w ściśle określonym przypadku, gdy ilość pikseli na matrycy FF jest taka sama, jak na matrycy APS-C, czyli przykładowo gdy obie matryce mają po 20 Mp, np. Canon 6D i Canon 7D Mk II. Wtedy sobie można mnożyć przez 1,6 i rachunek się zgadza.

Jednakże występuje jeszcze jeden współczynnik wynikający z gęstości upakowania pikseli na matrycy aparatu. Matryca w tym samym formacie, niezależnie, czy to będzie FF, czy APS-C, mająca więcej megapikseli od innej matrycy w tym samym formacie, da więcej pikseli obrazu na takiej samej powierzchni klatki, tak jakby obraz uległ powiększeniu wskutek przedłużenia ogniskowej obiektywu.

Pomnożenie współczynnika crop factor 1,6 x przez współczynnik wynikający z różnej gęstości pikseli na matrycy daje następny współczynnik określający względną ogniskową dla danej matrycy. Aby go obliczyć należy założyć jakiś punkt odniesienia, czyli matrycę, względem której będzie się dokonywało obliczenia. Ja przyjąłem za odnośnik matrycę 20 Mp formatu FF, taką, jaką mają aparaty Canon EOS 1Dx Mk III, EOS 6D i EOS R6.

Współczynnik (mnożnik) jest ujęty w wierszu tabeli pod wierszem z ilością megapikseli matrycy, a poniżej są obliczone względne ogniskowe dla zakresu 200-1000 mm. Oczywiście, przez dany mnożnik można pomnożyć dowolną ogniskową. Interpretacja wyników jest prosta. Na przykład ogniskowej fizycznej 400 mm dla aparatu EOS 6D (20 Mp) odpowiada ogniskowa fizyczna 250 mm na aparacie Canon EOS 7D Ml II (20 Mp) dając ogniskową względną też 400 mm na mniejszym formacie matrycy, ale dla matrycy 24 Mp APS-C ta ogniskowa fizyczna 250 mm da ogniskową względną 438 mm.

[adawro]

Bardzo ciekawe przeliczenie, rozumiem, że chodzi o to, że mając gęstszą matrycę można sobie wyciąć ze środka kawałek o porównywalnej ilości pikseli uzyskując obrazek do pewnego stopnia udający użycie obiektywu o dłuższej ogniskowej z aparatem o mniej gęstej matrycy.

[Nozanu]

I co z tego wynika? Skoro klatka APSc i wycinek porównywalny z FF daje lepszą jakość niż większa liczba pikseli z APSc.

[atsf]

Bardzo ciekawe przeliczenie, rozumiem, że chodzi o to, że mając gęstszą matrycę można sobie wyciąć ze środka kawałek o porównywalnej ilości pikseli uzyskując obrazek do pewnego stopnia udający użycie obiektywu o dłuższej ogniskowej z aparatem o mniej gęstej matrycy.

Dokładnie tak.

[atsf]

To nie jest do końca prawda. Jeżeli używając tej samej ogniskowej z tej samej odległości zarejestrujemy obrazy na matrycach APS-C i FF, to fizycznie będą one miały te same wymiary (w milimetrach na powierzchni matrycy), ale w obrazie cyfrowym te z klatki FF będą zawierały mniej pikseli, czyli mniej informacji, czyli mniej detali, jednakże będą wyższej jakości, niż obrazy z matrycy APS-C, i ma to wybitne znaczenie dopiero przy wysokim ISO, gdy szum w obrazie staje się widoczny i degraduje obraz. Przy niskim ISO pożytek z mniejszej matrycy APS-C jest ewidentny, gdyż używając krótszej ogniskowej można wypełnić obrazem klatkę w takich samych proporcjach, jak dłuższym, cięższym i kosztowniejszym obiektywem na matrycy FF. Przykładowo, obraz na pełny kadr z FF 20 Mp będzie lepszej jakości, niż obraz na pełny kadr z APS-C 20 Mp, ale do pierwszego robiąc zdjęcie z tej samej odległości trzeba użyć obiektywu 400 mm, a do drugiego tylko 250 mm.

Chcąc robić zdjęcia wysokiej jakości używając aparatów pełnoklatkowych, np. Canona 1Dx Mk III z matrycą 20 Mp, aby uzyskać ogniskową 700 mm, to trzeba albo zastosować obiektyw EF 4/500 mm L IS kosztujący ok 40 tys. PLN i ważący ok 4 kg, albo obiektyw 150-600 mm za ca 6 tys. PLN plus telekonwerter, które też ważą ok 3 kg. Ceny telekonwerterów już nie doliczam, a tymczasem na aparacie APS-C z matrycą 24 Mp, takim jak np. EOS 80 D, efektywna ogniskową 701 mm zapewni zoom 100-400 mm nawet dziesięciokrotnie tańszy i 3-4 razy lżejszy, niż najdroższa wersja sprzętu.

Największą bolączką jest zakres użytecznego ISO, który jest większy dla sprzętu FF, jednakże można to pokonać stosując odpowiednią technikę fotografowania. Użytkownicy aparatów FF z wielkimi i ciężkimi obiektywami zwykle używają też statywów, bo sprzęt do spacerowego nie należy, w przeciwieństwie do lżejszych zestawów APS-C. Jeżeli jednak się przyjmie tę samą technikę w użyciu go, to można robić zdjęcia przy dłuższych czasach, a tym samym przy niższym ISO, uzyskując bardzo dobre rezultaty. Wiele motywów nie jest aż tak dynamicznych, by nie dało się tego zrobić.

Format APS-C wykazuje więc swój potencjał w fotografii przyrodniczej, gdy generalnie najbardziej zależy nie na całym kadrze, ale na jego stuprocentowym wycinku, bo zdjęcia z pełnego kadru to raczej rzadkość, niż reguła, i wymagają poważnych przygotowań logistycznych, aby fotografować obiekty z małych odległości (czatownia, przynęta etc.). Natomiast w fotografii okolicznościowej, modowej i krajobrazowej zdecydowanie aparaty FF mają ewidentną przewagę pod względem jakości obrazowania, ale i stosowane ogniskowe mało kiedy wybiegają poza 200 mm, a przeważnie się kończą na 135 mm. Ponadto finalne zdjęcie jest przeważnie zmniejszane, bo komu potrzeba zdjęcia do wydruku 20 Mp, czy na ekran 1-3 Mp, a te 3 Mp wycięte z całego kadru z APS-C jest zawsze minimalnym celem, a często maksymalnym osiągnięciem.

[mirror]

wniosek nasuwa się jeden - jako że nie trawię cropowego obrazka to R5 z 100-500L załatwia temat definitywnie powiedziałbym nawet że (jak ja to widzę) R5 z 100-400L również - parówkowym skrytożercom mówimy nie - przepraszam pomylił mi się cytat - chciałem napisać żeby nie pisać o tym że to nie sprzęt robi zdjęcia

[atsf]

wniosek nasuwa się jeden - jako że nie trawię cropowego obrazka to R5 z 100-500L załatwia temat definitywnie powiedziałbym nawet że (jak ja to widzę) R5 z 100-400L również - parówkowym skrytożercom mówimy nie - przepraszam pomylił mi się cytat - chciałem napisać żeby nie pisać o tym że to nie sprzęt robi zdjęcia

R5 ma matrycę 45 Mp, co odpowiada gęstości pikseli ca 18 Mp na matrycy APS-C. Oczywiście, postęp zrobił swoje, i obrazek z R5 jest lepszy, niż z 18 Mp APS-C, ale aby to właściwie ocenić, to wypadałoby wyciąć fragment z obrazka z R5 i porównać z całym kadrem z 18 Mp APS-C robiąc zdjęcie tym samym obiektywem z tej samej odległości. Różnica na pewno nie będzie powalająca. Co innego porównywać całe kadry wykonany różnymi obiektywami na obu aparatach, gdy w grę wchodzi większa plastyka na FF wynikająca stricte z mniejszej GO przy takiej samej przesłonie roboczej, ale przy innej ogniskowej obiektywu. Nie da się porównać rzeczy nieporównywalnych.

[Leon007]

Jest dokładnie tak, jak mówi atsf powyżej. Akurat mam 7D i 5Ds i poza różnicą wynikającą z postępu - w końcu 5Ds jest parę lat nowszy - różnica jest pomijalna, gdy wytnie się APS-C z klatki FF.
Wszyscy wiemy, jakie cechy ma słynna matryca 18 Mpix , ale jeśli zrobi się zdjęcia w odpowiednich warunkach świetlnych, to są bardzo podobne z obu aparatów - mówimy oczywiście o wycinaniu kawałka z matrycy FF aparatu 5Ds.
Używanie FF ma jednak zalety: nie zawsze trzeba wycinać aż do 18 Mpix oraz można mniej uważnie kadrować, bo nie trzeba koniecznie wycinać centralnego fragmentu. No i sam 5Ds to jednak inna epoka technologiczna - nie tylko w matrycy - w porównaniu do 7D.

[atsf]

Zdjęcie ze "słynnej matrycy 18 Mp". ISO 1600. EF-S 4-5,6/55-250 IS STM @ 250 mm @ f/5,6

[jan pawlak]

Ja też chętnie bym wreszczie gdzieś wyjechał, zbaczył coś nowego, pofotografował.
Kanclerz Austrii zamknął mi wyjazd do Wiednia na zdjęcia i grzańca.
Ale .... Jeszcze "daję radę", nie wymyślam.

jp