dzięki za obszerną odpowiedź!

jeśli chodzi o heliosa to mam 2 i jeden z nich -widziałem w necie łatwo rozkręca sięna 2 częsci, z czego zostaja soczewki bez mocowania i to wkladają w gumowy adapter i działa. Normalnie zachowuje odległość ostrzenia tylko strach trochę o lustro na ff żeby go za głęboko nie wsadzić i nie zderzyć.

Zatem jak znajdę czas to może coś takiego skonstruuję pod aps-c i zobaczę czy w ogóle mnie to kręci.

a jeśli tak, to podpowiedz proszę czy masz jakieś konkretne przykłady/producentów tych szkieł pod inne mocowanie niż pentax six? widziałem industara-29 80 2.8 to wygląda jak przykład szkła o których piszesz, średni format nie pod pentaxa