Lampa błyskowa w fotografii
Przez wiele lat zajmowałem się serwisem i wytwarzaniem studyjnych lamp błyskowych. Czytając na forum o problemach z lampami postanowiłem napisać informacje o istotnych parametrach i sposobie działania lamp błyskowych.
Elektroniczne lampy błyskowe, z angielskiego zwane fleszami, pojawiły się początkowo w USA podczas drugiej wojny światowej. Mniej więcej w latach 50 dwudziestego wieku zaczęto ich produkcję na kontynencie europejskim. W ciągu niedługiego okresu czasu elektroniczne lampy błyskowe bardzo szybko rozpowszechniły się i obecnie są używane zarówno przez zawodowych fotografów jak i amatorów. Cechą charakterystyczną jest ich duża trwałość i niezawodność.
Źródłem światła w lampie błyskowej jest lampa wyładowcza mająca trwałość od 10.000 do 50.000 błysków. Intensywność błysku jest tak duża, że bardzo małe otwory względne obiektywu wystarczają nawet przy czasie naświetlania wynoszącym 1/10.000 s. Jednostajność tego błysku pozwala na łatwe operowanie przysłoną zależnie od odległości lampy od obiektu. Odległość ta ( poza charakterystyką motywu zdjęcia ) jest jedynym zmiennym czynnikiem w ocenie czasu naświetlania w odniesieniu do tej samej czułości wyrażonej w ISO.
WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE LAMP BŁYSKOWYCH
ENERGIA BŁYSKU [ FLASH POWER ] - wielkość świadcząca o sile błysku, podawana jest w Ws ( Watosekunda ). Energię lampy błyskowej oblicza się według wzoru:
gdzie:
Q - energia Ws ( Watosekunda )
C - pojemność kondensatora F ( Farad )
U - napięcie V ( Volt )
Jak wynika z powyższego wzoru wielkość energii zależy od pojemności kondensatora oraz napięcia do którego naładuje się kondensator. Szybsze zmiany energii uzyskujemy zmieniając napięcie na kondensatorze, gdyż wartość jej zmienia się z kwadratem napięcia. Moc lampy podawana jest przeważnie w odniesieniu do lamp studyjnych w których stosuje się różne sposoby zmiękczania strumienia światła. W związku z tym nie podaje się liczby przewodniej, która jest ściśle powiązana z kształtem reflektora i miejscem umieszczenia w nim lampy wyładowczej oraz sposobem zmiękczania światła.
LICZBA PRZEWODNIA LAMPY BŁYSKOWEJ [ FLASH GUIDE NO ] - jest to iloczyn odległości lampy od fotografowanego motywu i przysłony. Liczba ta zależy od czułości ISO filmu ( matrycy CCD ) i energii lampy błyskowej. Dla danej lampy i czułości filmu ( matrycy CCD ) jest wielkością stałą. Ułatwia to ustalenie intensywności naświetlenia lampą błyskową. Intensywność tę regulujemy za pomocą zmiany odległości lampy od oświetlanego obiektu oraz zmianą wielkości przysłony. Wartość liczby przewodniej lampy ze zmiennym kątem rozproszenia ( zoomem ) podawana jest w kilku punktach ogniskowej, przeważnie dla czułości ISO 100 i wynosi od 10 do 100. Podawana jest tylko dla lamp ze stałym układem odbłyskowym. Nie ma żadnego sposobu przeliczania liczby przewodniej na moc lampy i odwrotnie.
CZAS BŁYSKU [ FLASH DURATION ] - Jest to czas rozładowania kondensatora lampy błyskowej przez lampę wyładowczą . Czas błysku w lampach bez automatyki wynosi od 1/1.000 s. do 1/500 s. W lampach z automatycznym dozowaniem energii błysku czas ten wynosi od 1/50.000 s do 1/300 s.
TEMPERATURA BARWY ŚWIATŁA [ COLOR TEMPERATURE ] - podczas rozładowania kondensatora przez lampę wyładowczą płynie prąd, który powoduje świecenie zawartego w niej gazu ( ksenonu ). Temperatura barwy wynosi około 5 000°K i można ją zmieniać stosując filtry korekcyjne.
CZAS GOTOWOŚCI DO PRACY [ RECYCLING TIME ] - czas niezbędny do regeneracji energii kondensatora zależny od mocy lampy i sposobu ładowania kondensatora waha się od ułamków sekundy do kilku minut.
STABILNOŚĆ ENERGII BŁYSKU [ FLASH POWER STABILITY ] - w granicach +/-2% nie powoduje widocznych zmian w naświetleniu.
Animowaną prezentację sposobu działania poszczególnych rodzajów lamp błyskowych można zobaczyć na mojej stronie
http://ws.ps.pl/szymwal/flash_w_fotografii/index.html
