Jak prawidłowo naświetlać zdjęcia? [Archiwum]

Zobacz pełną wersję : Jak prawidłowo naświetlać zdjęcia?

zonk

23-06-2009, 20:43

Witam!
Znalazłem przed chwilą w internecie oto takie coś :

z tąd http://prf-faq.prv.pl/

Ponizszy przepis gwarantuje uzyskanie dobrych wynikow
na negatywie. Na slajdy moze byc zaa malo dokladny -
zalezy tu duzo od wprawy.

1.) Nastawic migawke na 1/ASA lub pierwszy nizszy czas)
(400 ASA -> 1/250s, 100 ASA -> 1/60s...)

2.) Ustawic przyslone na f/16

3.) Otworzyc przyslone/wydluzyc czas o dzialek:

0 - Zdjecia na plazy, w gorach, w pelnym sloncu z jasnym/bialym motywem
1 - Sloneczne ale z lekka mgielka i miekkimi cieniami. Tecza na tle chmur.
Odbicia w wodzie motywow w pelnym sloncu
2 - Jasne dni z chmurami (bez cieni). Sloneczny dzien zimowy.
3 - Pochmurno/jasno. Zdjecia w sloneczne dni w cieniu. Portrety pod swiatlo
z doswietleniem bialym ekranem.
4 - Ponuro. Gleboki cien/wawoz. Zdjecia podczas zachodu slonca.
5 - Ponury dzien w zimie.
6 - Burzowo i bardzo bardzo ciemno. Neony.
7 - Jasno oswietlone sklepy. Palace sie budynki. Plomien.
8 - Witryny sklepowe noca. Mecze.
9 - Jasno oswietlone mieszkanie
10 - Przecietnie oswietlone mieszkanie. Przedmioty w swietle jasnego
ogniska. Przy tym natezeniu oswietlenia wlaczaja sie lampy na ulicy (szara
godzina)
11 - Noca jasno oswietlone budynki/pomniki. Glowne ulice noca.
12 - Ulice na Kazimierzu noca. Obiekty oswietlone jasna latarnia w odl.~30m
13 - Ciemne kawiarnie i kluby
14 -
15 - Ciemno oswietlone fontanny noca
16 - Odlegle swiatla noca
17 - Snieg na szczytach gor oswietlony przez Ksiezyc w pelni
18 - Krajobraz oswietlony przez Ksiezyc w pelni.
19 - Zorza Polarna. Krajobraz osw. przez Ksiezyc w I/ostatniej kwadrze.

Chcę się nauczyć robić poprawnie naświetlone zdjęcia i chciałem zapytać czy to powyżej dotyczy też aparatów cyfrowych czy tylko kliszy?

Może ktoś dokładnie opisze jak poprawnie naświetlać zdjęcia bo narazie ciężko mi to przychodzi na lustrze. W kompakcie co bym nie ruszył to efekty były bardzo podobne do siebie a w lustrze widać wszystkie błędy.

zaitsev

23-06-2009, 21:21

Zamiast korzystać z przepisów lepiej przeprowadzać korekcję na bieżąco.
A z czym masz problem?

Mikol

23-06-2009, 21:36

a nie masz światłomierza w aparacie? że chcesz "na oko" naświetlać? powiem szczerze że nie rozumiem problemu.

airhead

23-06-2009, 21:40

to technika dla aparatów bez światłomierza... TTL jest pewnie z 1000x dokładniejszy. imho można zapomnieć o tym

Kolaj

23-06-2009, 21:49

a nie masz światłomierza w aparacie? że chcesz "na oko" naświetlać? powiem szczerze że nie rozumiem problemu.Problem wcale nie jest wydumany a TTL niczego nie "załatwia". Polecam lekturę http://potoczek.com/fotoporadnik/Ekspozycja.html

zonk

23-06-2009, 21:59

Zamiast korzystać z przepisów lepiej przeprowadzać korekcję na bieżąco.
A z czym masz problem?
Właśnie z tą korektą nie do końca się orientuję. Staram się tak naświetlać zdjęcia, żeby wskaźnik pokazywał 0 na drabince jednak dość często zdjęcia są jakby nieoświetlone lub prześwietlone. Może to wina tego, że robię kitem 18-55
przykład

https://canon-board.info//brak.gif
źródło (http://img44.imageshack.us/i/img1583qmr.jpg/)
To może muszę nauczyć się robić te korekty ekspozycji?

Kolaj

23-06-2009, 22:03

To może muszę nauczyć się robić te korekty ekspozycji?Dokładnie tak. Link, który Ci podałem znzcząco Ci w tym pomoże.

zonk

23-06-2009, 22:13

Pogoda mi nie sprzyja żeby wyjść w plener więc będzie trzeba poczytać o systemie strefowym ;/
Dzięki za podpowiezi

zaitsev

23-06-2009, 22:48

Bo ja wiem... Ja robię zdjęcie sceny i jeśli wymaga korekty to na oko przesuwam ekspozycję na prześwietlenie lub niedoświetlenie. Nic nie wiem o żadnych strefach, a zdjęcia naświetlam chyba poprawnie. :D

Kolaj

23-06-2009, 23:19

Nic nie wiem o żadnych strefach, a zdjęcia naświetlam chyba poprawnie. :D
Nawet na zielonym kwadraciku da się czasem zrobić poprawnie naświetlone zdjęcie. Nie ma w tym nic złego. 99% osób tak robi. Ignorance is a bliss. Na szczęście są i tacy, którzy chcą zrozumieć, z czego wynika to, że czasem trzeba "niedoświetlić" a czasem "prześwietlić".

zaitsev

24-06-2009, 01:27

Nawet na zielonym kwadraciku da się czasem zrobić poprawnie naświetlone zdjęcie. Nie ma w tym nic złego. 99% osób tak robi. Ignorance is a bliss. Na szczęście są i tacy, którzy chcą zrozumieć, z czego wynika to, że czasem trzeba "niedoświetlić" a czasem "prześwietlić".

Oczywiście, zgadzam się. Cieszy mnie zabawa fotografią i nie uważam za niezbędne zgłębianie rozwiniętych fizycznych analiz fotografii (natomiast podstawy optyki mnie wciągają), ale jednocześnie podziwiam ludzi, których to interesuje. Każda dodatkowa wiedza jest przydatna. Co nie znaczy, że żeby robić świetne zdjęcia trzeba wiedzieć wszystko na ten temat.
Dla mnie to trochę jak jeździć samochodem i znać skład chemiczny paliwa.
Oczywiście nikomu nie odradzam czytania tego artykułu, ale jak sam wspomniałeś dla większości jest to zbędne. I nie mówię tu nawet o użytkownikach zielonego kwadracika.
A ów zielony kwadracik i ignorancja akurat mnie nie dotyczy, bo uważam się za człowieka dość ambitnego i ogólnie rozwiniętego, co wynika z chęci do posiadania dodatkowej wiedzy i nieco większych ambicji. :)

trampek

24-06-2009, 01:31

Właśnie z tą korektą nie do końca się orientuję. Staram się tak naświetlać zdjęcia, żeby wskaźnik pokazywał 0 na drabince jednak dość często zdjęcia są jakby nieoświetlone lub prześwietlone. Może to wina tego, że robię kitem 18-55
przykład

https://canon-board.info//brak.gif
źródło (http://img44.imageshack.us/i/img1583qmr.jpg/)
To może muszę nauczyć się robić te korekty ekspozycji?

to zdjecie jest dobrze naswietlone. a ze jego DR maly to inna sprawa. jakbys chcial zeby wygladalo ?

zonk

24-06-2009, 07:07

Patrząc na histogram widać, że jest niedoświetlone. Poprostu wydaje mi się, że nie do końca panuję nad tą korektą ekspozycji. Lustro mam dopiero 2 miesiące a na dodatek robię w jpg ;-)

. jakbys chcial zeby wygladalo ?
Chciałbym, żeby pyło jaśniejsze o ok 0,5 działki, wiemże bez problemu mogę to teraz rozjaśnić ale wolałbym od razu dobrze naświetlać.
pozdrawiam

mastercheat

24-06-2009, 08:56

hmmyy... :)

po pierwsze w jakim trybie robisz fotki (P,M,Av,Tv) ? (zależy od tego czym będziesz poprawiał expozycję)
po drugie jakiego rodzaju używasz pomiaru światał (punktowy, matrycowy, średnioważony czy może centralny)? (każdy sprawdza się lepiej lub gorzej w różnych sytuacjach)

Jaki masz aparacik?

Generalnie po zrobieniu fotki i zobaczeniu histogramu ustalasz czy jest niedoświetlone czy przeswietlone i korygujesz ustawienia.
-tryb P to generalnie aparat sam dopiera przesłonę i czas zgodnie z tym co mu pokarze światłomierz i tu zależy w jakim on jest trybie i co widzisz przez obiektyw. Jest to tylko automat.
W tym wypadku jedno pokrętło służy do przesunięcia programu (bez zmiany eksposycji) a drugie do przesunięcia expozycji (na drabince to widać) oczywiście zmieniając expozycję będą sie się zmieniały ustawienia czasu i przesłony.
-tryb Tv automatyka przesłony. Znowu na podstawie danych z światłomierza ustawiana jest przesłona tak aby wg. światłomierza aparatu zdjęcie wyszło dobrze naświetlone. ale oczywiście automat jak to automat może sie mylić zależnie od ustawionego typu pomiaru i od tego co fotografujemy. Jednym pokrętłem sterujemy czasem (bez zmiany expozycji, przesłona automatycznie się ustawia) a drugim możemy poprawić expozycję.
-Tryb Av tym razem my ustawiamy przesłonę a aparat sam dobiera czas. wszystko jak w poprzednim punkcie.
- tryb M manualny. Sami ustawiamy i czas i przesłonę, a na drobince wyświetla się jedynie odczyt z światłomierza (może być różny dla tej samej sceny w zależności od ustawionego trybu pomiaru światła). Generalnie jeśli ustawimy kombinację przesłony i czasu tak żeby na drabince wskaźnik był na zero to wtedy wg. aparatu jest już dobrze. Ale jak pisałem wczesniej jest to tylko automat, więc może się mylić i dlatego odpowiednio przekręcając pokrętlem od czasu, albo od przesłony ustawiamy inna expozycję.

Generalnie wielkiej filozofii to tu nie ma. Po zrobieniu fotki oceniamy ją na własne oko czy jest ok, a jak nie jest to odpowiednim pokrętłem zmieniamy expozycję i robimy kolejną fotkę i tak aż uznamy że jest ok.
A co do światłomierza to np. jeśli robisz fotkę taką jak pokazałeś i zablokujesz ostrość na niebie (aparat w tym momencie dokona pomiaru (niebo jest jasne) jeśli do tego będziesz miał pomiar punktowy czyli przy pomiarze będzie brany pod uwagę tylko skrawek nieba (bez łąki) to na bank fotka wyjdzie za ciemna, bo aparat będzie ustawiał poprawną ex pozycję tylko dla nieba. Z drugiej strony jeśli ostrość i pomiar światła zrobisz w najciemniejszym miejscu to fotka wyjdzie za jasno (przy pomiarze punktowym.
Oczywiście jest pomiar matrycowy który bierze pod uwagę jasność całej sceny, ale tez nie zawsze się sprawdza i może się pomylić bo nie wie co ty chcesz na fotce pokazać, a jedynie na podstawie matematycznych wyliczeń pokazuje co on uważa za ok.
Pozdrawiam ;)

MaXi_JaZz

24-06-2009, 09:30

po pierwsze w jakim trybie robisz (P,M,Av,Tv) ? (zależy od tego czym będziesz poprawiał expozycję)
po drugie jakiego rodzaju używasz pomiaru światał (punktowy, matrycowy, średnioważony czy może centralny)? (każdy sprawdza się lepiej lub gorzej w różnych sytuacjach)

Jaki masz aparacik?

A w exif`a to już nie łaska zajrzeć, stoi jak byk, że 40d, pomiar matrycowy i takie tam :P

mastercheat

24-06-2009, 10:51

A w exif`a to już nie łaska zajrzeć, stoi jak byk, że 40d, pomiar matrycowy i takie tam :P

nie lubię zaglądać w efix-y :) często gęsto są pousuwane...

a na tej fotce to zależy co chcesz pokazać, czy zależy Ci na niebie czy na ziemi, czy tez chcesz wypośrodkować, a to jest najtrudniejsze. Światłomierz podał ci pomiar matrycowy czyli wyliczył jakąs tam średnią dla sceny żeby wszędzie było w miarę ok, niebo nie za jasne, ziemia nie za ciemna.
Oczywiście można wsiąść statyw zrobić 3 fotki jedna z większą ekspozycją druga z mniejszą a trzecia pośrodku i je połączyć HDR. Ale co kto lubi:)

Mnie generalnie światłomierz w moim 40D bardzo denerwuje i zazwyczaj (nie zawsze) podaje za niskie wartości wg. mnie. dlatego tez coraz częściej używam Manuala i oceniam każda fotkę po zrobieniu.

model

24-06-2009, 11:14

A może masz monitor zużyty/stary/wypalony i wydaje Ci się że zdjęcia są zbyt ciemne.

mastercheat

24-06-2009, 14:11

bardziej chodzi o to, że już na histogramie bezpośrednio po zrobieniu fotki z ustawieniami aparatu po prawej zwykle jest dziura.

trampek

24-06-2009, 14:27

bardziej chodzi o to, że już na histogramie bezpośrednio po zrobieniu fotki z ustawieniami aparatu po prawej zwykle jest dziura.

normalne. kompresuja na +1/3, 2/3

ukasz

24-06-2009, 16:18

zonk - we wklejonym przez Ciebie opisie jak uzyskać prawidłową ekspozycję jest uwaga, że sposób dotyczy negatywów. Otóż negatyw jest znacznie mniej czuły na błędy ekspozycji niż matryca i dlatego można sobie spokojnie radzić w ogóle bez światłomierza. Przy fotografii cyfrowej ten opis jest niezbyt przydatny.

Jeśli chodzi o światłomierz, to cały problem z nim polega na tym, że on z konieczności musi zakładać że fotografowany przedmiot odbija jakiś procent światła, to znaczy ma pewną jasność. I dlatego jeśli celujesz światłomierzem w coś czarnego (ciemnego) to on "myśli" że jest to szare i tak dobiera parametry ekspozycji żeby na zdjęciu wyszło szare - zatem by uzyskać poprawną ekspozycję trzeba zrobić korektę na minus. Natomiast gdy celujesz w coś białego (jasnego) to światłomierz również "myśli" że jest to szare, i tak ustawia paramety by na zdjęciu było szare, a więc trzeba w takim wypadku użyć korekty na plus.

Tak się przedstawiała sprawa z prostymi światłomierzami. Ten który masz w 40D jest znacznie bardziej skomplikowany - mierzy światło w wielu punktach i za pomocą skomplikowanych algorytmów usiłuje ustalić co widzi i jak ustalić ekspozycję. Jak każdy automat w niektórych warunkach trafi, w innych - nie, i wtedy trzeba posiłkowac się korektami. Jak je dobierać - musisz to po prostu wypraktykować, nie znam lepszego sposobu.

Jeśli chodzi o sampla, którego wrzuciłeś, jak już ktoś pisał tam problemem nie jest ekspozycja, tylko duża rozpietość tonalna sceny (jasne niebo, ciemna ziemia). Ekspozycja jest ok, jakby było jaśniej to byś miał przepalone niebo. Żeby sobie z tym poradzić, polecam podstawy obróbki już zrobionego zdjęcia, kilkoma kliknięciami można uzyskać np taki efekt:

https://canon-board.info/imgimported/2009/06/img1583qmr1-1.jpg
źródło (http://ukasz.rubikon.pl/img1583qmr-1.jpg)

zonk

24-06-2009, 19:26

... i wtedy trzeba posiłkowac się korektami. Jak je dobierać - musisz to po prostu wypraktykować, nie znam lepszego sposobu.

o to chodzi, że dopiero zaczynam poznawać ten aparat a zdjęcia starałem się naświetlać na wartość 0 na drabince i nie zawsze byłem zadowolony z efektów

A może masz monitor zużyty/stary/wypalony i wydaje Ci się że zdjęcia są zbyt ciemne.

Masz sporo racji. Zdjęcia oglądam na laptopie (Toshiba z 2006) więc cudów nie ma :D

mastercheat

27-08-2009, 22:27

nie wiem czy wstrzele się dokładnie w temat, ale prosze o pomoc w ocenie ogólnej kolorystyki (balansu bieli) i jasności fotki wywołanej na 2 sposoby (bez w nikania w kadr itp.) Które jest zrobione lepiej?

1.

https://canon-board.info//brak.gif
źródło (http://www.fotoshock.pl/simpleviewer/fot/n/1.jpg)

2.

https://canon-board.info//brak.gif
źródło (http://www.fotoshock.pl/simpleviewer/fot/n/2.jpg)

trampek

27-08-2009, 22:29

nie mylisz czasem WB z ekspozycja???

mastercheat

27-08-2009, 22:53

chodzi mi głównie o kolorystykę jasność.

problem polega na tym że oddałem dziś na próbę kilka fotek do labu z zaznaczeniem bez korekcji i wyszły one strasznie zaczerwienione wg. mnie i nie tylko mnie.

jest to fotka 1.

ustawiłem sobie monitor tak aby kolory pliku odpowiadały temu co dostałem na fotce z labu i po tym wywołałem kolejny raz Raw-a, tak aby mi sie podobał na monitorze. I to jest fotka nr. 2

próbuję ustalić czy mam problem z monitorem, czy w labie robią taką kaszanę.

co ciekawe BW z tego labu wygląda całkiem przyzwoicie.

talarczyk

27-08-2009, 22:58

nie wiem czy wstrzele się dokładnie w temat, ale prosze o pomoc w ocenie ogólnej kolorystyki (balansu bieli) i jasności fotki wywołanej na 2 sposoby (bez w nikania w kadr itp.) Które jest zrobione lepiej?

1.
[

2.

Wg. mnie 1. Dwójka jest zbyt blada (za mało czerwieni?). Monitor mam z niższego segmentu, kalibrowany jakieś pół roku temu ale wychodzące z labu odbitki zgadzają się z tym co widzę :)

trampek

27-08-2009, 23:05

mastercheat

27-08-2009, 23:10

Twoj problem polega na braku profili.

wysłałem te same fotki do innego lab-u, ciekawy jestem jak to wyjdzie. Ten przynajmniej udostępnie profil do PS-a i odbitki do kalibracji monitora.

Pirx

28-08-2009, 22:29

nie wiem czy wstrzele się dokładnie w temat, ale prosze o pomoc w ocenie ogólnej kolorystyki (balansu bieli) i jasności fotki wywołanej na 2 sposoby (bez w nikania w kadr itp.) Które jest zrobione lepiej?

Na moim monitorze (raczej przyzwoitym) oba maja skopany balans bieli. A konkretnie, tintę. Pierwsze jest fioletowe, drugie zielone.

Chyba trochę przekombinowujesz z tym labem. Jeśli obrabiasz zdjęcia na nieskalibrowanym monitorze bez labowego profilu i potem chcesz zdjęcia bez labowej korekty, to podejmujesz wielkie ryzyko.
W takim wypadku, mniejszym ryzykiem jest powierzenie skorygowania kolorów laboludkowi. Oni muszą się przecież znać na tym co nieco i nie mogą być daltonistami. Po tym, jak raz oddałem swoje zdjęcia do labu "bez korekty" i dostałem wszystko zazielenione, zawsze zaznaczam "korektę" i jestem zadowolony z tego co dostaję.

jz7

29-08-2009, 03:14

Witam!
Znalazłem przed chwilą w internecie oto takie coś :

z tąd http://prf-faq.prv.pl/

Dosc topornie to opisali, z ta tabela latwiej
http://en.wikipedia.org/wiki/Exposure_value#EV_as_an_indicator_of_camera_settin gs
http://en.wikipedia.org/wiki/Exposure_value#Tabulated_exposure_values

Istnienie swiatlomierza nie sprawia, ze to przestaje byc aktualne. Proponuje eksperyment: dobierz parametry wg tabeli i wyjdz robic zdjecia, powtarzalnosc poprawnej ekspozycji (o ile sie warunki nie zmienia) milo zaskakuje. Oczywiscie poprawna nie zawsze znaczy ladna/ciekawa.

Przy okazji ciekawostka (przynajmniej dla mnie)
http://en.wikipedia.org/wiki/Exposure_value#Setting_EV_on_a_camera

mastercheat

31-08-2009, 00:48

Na moim monitorze (raczej przyzwoitym) oba maja skopany balans bieli. A konkretnie, tintę. Pierwsze jest fioletowe, drugie zielone.

Chyba trochę przekombinowujesz z tym labem. Jeśli obrabiasz zdjęcia na nieskalibrowanym monitorze bez labowego profilu i potem chcesz zdjęcia bez labowej korekty, to podejmujesz wielkie ryzyko.
W takim wypadku, mniejszym ryzykiem jest powierzenie skorygowania kolorów laboludkowi. Oni muszą się przecież znać na tym co nieco i nie mogą być daltonistami. Po tym, jak raz oddałem swoje zdjęcia do labu "bez korekty" i dostałem wszystko zazielenione, zawsze zaznaczam "korektę" i jestem zadowolony z tego co dostaję.

Dzięki za obiektywną opinię
laba tak czy siak muszę zmienić, dawałem tam kiedyś wcześniej fotkę jakąś z korektą i było to samo.
Dlatego oddałem kilka fotek do innego labu (który z założenia nie robi korekt-tylko na wyraźnie życzenie). Jutro je odbiorę i wg. nich ustawię sobie monitor. Myślę że to będzie najlepsze rozwiązanie jak na razie.

arturs

01-09-2009, 00:53

mastercheat

02-09-2009, 00:45

a nie szybciej znaleźć kogoś z Twoich okolic - kto ma kalibrator - chociażby najtańszego spydera (popytaj w labach czy zakładach foto - jakbyś przejeżdżał przypadkiem ;) z monitorem przez kielce to zapraszam - mam EyeOne ) i zrób sobie profil monitora/panelu - lepszy będzie taki (bo przynajmniej zbliżony do rzeczywistości) niż takie kombinacje - nie masz żadnej pewności że ten lab co robi bez korekcji ma prawidłowo ustawioną maszynę, jaką mają chemię i jeszcze parę niewiadomych..

Wiem, że najlepiej było by z kalibratorem. Ale też z drugiej strony na razie nie mam monitora porządnego (robię na lapku :grin: póki co, a monitor w planach, zaraz po drugim body, gripie, kilku jasnych stałkach, paru lampach studyjnych, tłach…itp. Itd. ;)).
Wracając do tematu, na razie nie zależy mi na idealnym odwzorowaniu bo primo: na moim sprzęcie i tak tego nie osiągnę, secundo: w moim mieście nie mam wyboru labów, w których osiągną bym ideał :)
Chcę w miarę możliwości w przybliżeniu wiedzieć co odbiorę z laba po ustawieniu fotki na monitorze.
Myślę, że da się to osiągnąć właśnie w ten sposób (przy założeniu, że lab bez korekcji laboludka, daje w miarę powtarzalne efekty i ustawiając monitor na podstawie fotki z labu.
Już odebrałem fotki z drugiego labu i jest dużo, dużo lepiej. Na tej samej fotce twarze nie wyglądają jak cegła czerwona. Chociaż dochodzę do wniosku, że faktycznie mój monitor nieco zaniebieszcza i przez to ustawiam ciut za czerwono.
Już sobie dostroiłem monitor do tego do wyszło z laba (R-1,G-20,B-38:)) i mm nadzieję ze teraz będzie ok. :)
Dzięki za wszystkie rady, na pewno skorzystam, jak już będę miał odpowiedni sprzęt.

mastercheat

05-09-2009, 11:41

a co powiecie o tym jak tytaj z balansem bieli i jasnością?

https://canon-board.info//brak.gif
źródło (http://www.fotoshock.pl/simpleviewer/fot/IMG_4226m.jpg)

armageddon

05-09-2009, 12:24

biel jest biała ale zdaje mi sie ze odrobine za duzo zielonego tinta. a co do jasnosci, to scena jest bardzo kontrastowa i pierwszy plan, czyli ci ludzie sa generalnie w cieniu...

aptur

05-09-2009, 12:25

a co powiecie o tym jak tytaj z balansem bieli i jasnością?

Tym razem OK.

mastercheat

05-09-2009, 12:29

no tym razem robiłem na monitorze dostrojonym do fotek wywołanych z laba :)

ukasz

05-09-2009, 13:16

Dla mnie jest za zielono. Ekspozycja bardzo dobrze, zwłaszcza że miałeś trudne warunki (twarze w cieniu, przeświecające przez gałęzie słońce z boku)

mastercheat

05-09-2009, 13:24

Dla mnie jest za zielono. Ekspozycja bardzo dobrze, zwłaszcza że miałeś trudne warunki (twarze w cieniu, przeświecające przez gałęzie słońce z boku)

a no blenda ciutke pomogła, ale bardzo delikatnie ;)