Obsluga filtra polaryzacyjnego

[Junior121]

Niedawno kupilem filtr polaryzacyjny Hoya Pro1 Digital. Teoretycznie wiem jak dziala filtr polaryzacyjny i jak sie go obsluguje, ale zdjecia wykonane z nim sa delikatnie mowiac nijakie. Gdy kadruje zdjecie (patrzac przez wizjer) to kolory sa mocne i intensywne, a chmury dobrze widoczne, ale gdy wykonam zdjecie to kolory sa mdle, a niebo jest biale, bez wyraznych chmur. Co robie zle? Warunki zdjeciowe byly bardzo dobre, tzw zlota godzina, pole zboza, w oddali las, blekitne niebo z wyrazistymi, bialymi chmurami. Patrzac przez wizjer kolory byly intensywne, a zdjecie wyszlo bez szalu. Musialem mocno niedoswietlic zdjecie aby chmury byly widoczne, z co spowodowalo, ze tlo bylo za ciemne. Mialem polara przy analogu i tam nie mialem takich problemow. Prosze o sugestie co robie zle. Pozdrawiam Jarek

[marfot]

Musialem mocno niedoswietlic zdjecie aby chmury byly widoczne, z co spowodowalo, ze tlo bylo za ciemne.

No i sam sobie odpowiedziałeś.
Musisz "zmieścić" cały zakres od świateł do cieni w jednym zdjęciu. Robisz RAWa, robisz to co napisałeś, w czasie obróbki "wyciągasz" cienie wedle upodobania.
Filtr polaryzacyjny odpowiednio ustawiony przyciemni niebo, zlikwiduje odblaski na liściach i trawie. Będą ogólnie żywsze kolory.

[Marcinus]

To nie kwestia filtra tylko zapewne chciałeś uchwycic obraz o bardzo dużej rozpiętości tonalnej: niebo oswietlone przrz słońce przed zachodem i ziemię (trawy drzewa...) duuuzo ciemniejsze. Wówczas albo naswietlisz dobrze to co na ziemi a niebo zostanie przeswietlone wiec bardzo jasne albo dobrze naswietlisz niebo wtedy to co na ziemi będzie mocno ciemne. A może jeszcze słońce miałeś w kadrze?
Po to robisz rawa jak powyżej napisano zeby powyciagac z cieni albo zrób hdr w rawach i złóż w programie np w ps lub nawet hdr w jpgu w puszce bezpośrednio. Oczywiście wtedy statyw niezbedny...

[Junior121]

A juz myslalem, ze mam filtr popsuty?? jak focilem na analogu to nie mialem takich problemow (albo mialem szczescie) czyli, ze jak ktos ma na zdjeciu dobrze naswietlone niebo i pole (las) to skladal zdjecie z kilku? Co lepsze, brac swiatlo z jasnych partii krajobrazu (z nieba) i je przyciemniac, czy brac swiatlo z ciemniejszych partii krajobrazu i je rozjasniac? Zdjecia robie w Raw'ie

[Marcinus]

Wrzuć z ciekawosci przykładowe zdjecie.
A może zamiast tak "drastycznego" podejscia pójść na kompromis i dac tyle światła żeby i z cieni wyciągać (ale nie tak drastycznie chyba ze masz matryce co moxna o 5eV wyciągać:) ) i jasne partie przyciemnic ale znów nie tak intensywnie.

[marfot]

Co lepsze, brac swiatlo z jasnych partii krajobrazu (z nieba) i je przyciemniac, czy brac swiatlo z ciemniejszych partii krajobrazu i je rozjasniac? Zdjecia robie w Raw'ie

Przyciemnianie świateł nie jest zbyt bezpieczne - możesz dostać niechciany zafarb. Z przepalonych świateł nic efektownego się nie objawi.
Bezpieczniej rozjaśniać cienie. Nawet na kiepskiej matrycy wydobędziesz sporo szczegółów.

[Bechamot]

Niedawno kupilem filtr polaryzacyjny Hoya Pro1 Digital. Teoretycznie wiem jak dziala filtr polaryzacyjny i jak sie go obsluguje, ale zdjecia wykonane z nim sa delikatnie mowiac nijakie. Gdy kadruje zdjecie (patrzac przez wizjer) to kolory sa mocne i intensywne

filtr polaryzacyjny nie jest uniwersalna metoda na poprawe jakosci obrazowania.
przeciwnie , bardzo czesto jesli stosowac bezkrytycznie sumarycznie pogorszy jakosc zjecia.
lepszy wynik dostanie sie odpowiednio przesuwajac suwaczki w wywolywarce raw.

ma sens jesli wystpuje rzeczywiscie switlo spolaryzowana.
Hoya wprowadza dodatkowo leciutki zafarb , tez wypada usunac.

niedoswietlenie zdjecia i rozjasnianie prowadzi ogolnie do pogorszenia jakosci obrazowania.
dostarczylismy mniej swiatla , szumy te same , odstep switlo/szum jest wiec mniejszy- jakosc gorsza.

w zakresie swiatel mamy wiekszy zapas , wiec tutaj pogorszenie jakosci nie jest zawsze jakies bolesne , ledwie ze widoczne , ale w szarosciach i czerniach jest gorzej. Niedoswietlajac i rozjasniajac ewentualnie da sie porawic reprodukcje w switlach , ale jest to kosztem jakosci odwzorowania czerni i szarosci . Przeswietlajac i sciemniajac jest odwrotnie - poprawimy cienie , pogorszymy lub przepalimy swiatla.

ogolnie to najlepiej jest naswietlac poprawnie - tylko dyskusja przesuwa sie w inne miejsc - co to znaczy poprawnie ?.


jesli bedziesz mial na poczatku dwa zmiennne parametry - zmienne naswitlenie i filtr polaryzacyjny - trudniej bedzie calosc opanowac.
naswietlaj wedlug swiatlomierza i baw sie filtram , a po opanowaniu ( i najpewniej dojsciu do wniosku iz niezbedny jest rzeczywiscie bardzo rzadko ) , mozna dolaczyc drugi zmienny parametr czyli naswietlenie.

Zeby w ogole mial sens musi wystapic swiatlo spolaryzowane , ktorego odciecie przyniesie pozytek. Zwykle sciemnienie nieba uzyskuje sie latwiej i czesto z lepszym skutkiem obnizajac luminancje koloru niebieskiego w wolarce raw , czy ewentualnie Jakis inny sposob w obrobce - a jest ich kilka skutecznych i wygodnych.

[michalko]

Filtr polowkowy robi robotę w takiej sytuacji

[Bechamot]

ale na innej zasadzie.
filtr polowkowy nie zmienia kontrastu w obszarze swego dzialania.
filtr polaryzacyjny tak , jesli nie caly obszar jest tak samo spolaryzowany.

I tak jest wlasnie w obszarze nieba.
swiatlo odbite od nibosklonu jest spolaryzowane , odbite od chmur nie - dzieki temu udaje sie skontrastowac chmury na tle nieba , przez sciemnienie selsktywne nieba, odcinajac doplyw swiatla spolaryzowanego na matryce.

ale akurat takie proste dzialanie udaje sie uzyskac znacznie wygodniej przez odpowiednia obrobke.

[Junior121]

Wybaczcie, ze odpowiadam tak pozno, ale dopiero dzis byla okazja do wyorobowania waszych rad. Chyba rzeczywiscie usilowalem uchwycic obraz o bardzo dużej rozpiętości tonalnej. Jak bralem swiatlo z nieba to chmury wychodzily ladnie, ale ziemia byla ciemna. Jak bralem swiatlo z ziemi to niebo przepalone bylo. Mam Canona 500d, wiec hdr mi nie zrobi. Bede musial sie nauczyc obslugi ps. Dzieki za rady. Pozdrawiam

--- Kolejny post ---

PS.
Dziwilo mnie jedynie to, ze patrzac przez wizjer/obiektyw widzialem mocno blekitne niebo i wyrazne chmury oraz jasny (bezowy) budynek kosciola otoczony drzewami a na zdjeciu bylo biale niebo, a kolory tla zgaszone. Jak mi sie uda zrobic zdjecie takie jak ja je widze to sie pochwale. Pozdrawiam i dziekuje za podpowiedzi

[Marcinus]

Wybaczcie, ze odpowiadam tak pozno, ale dopiero dzis byla okazja do wyorobowania waszych rad. Chyba rzeczywiscie usilowalem uchwycic obraz o bardzo dużej rozpiętości tonalnej. Jak bralem swiatlo z nieba to chmury wychodzily ladnie, ale ziemia byla ciemna. Jak bralem swiatlo z ziemi to niebo przepalone bylo. Mam Canona 500d, wiec hdr mi nie zrobi. Bede musial sie nauczyc obslugi ps. Dzieki za rady. Pozdrawiam

--- Kolejny post ---

PS.
Dziwilo mnie jedynie to, ze patrzac przez wizjer/obiektyw widzialem mocno blekitne niebo i wyrazne chmury oraz jasny (bezowy) budynek kosciola otoczony drzewami a na zdjeciu bylo biale niebo, a kolory tla zgaszone. Jak mi sie uda zrobic zdjecie takie jak ja je widze to sie pochwale. Pozdrawiam i dziekuje za podpowiedzi

Bo oko ma nieporównywalnie lepszą rozpiętość tonalna niż matryca :)

[Bechamot]

Dziwilo mnie jedynie to, ze patrzac przez wizjer/obiektyw widzialem mocno blekitne niebo i wyrazne chmury oraz jasny (bezowy) budynek kosciola otoczony drzewami a na zdjeciu bylo biale niebo, a kolory tla zgaszone. Jak mi sie uda zrobic zdjecie takie jak ja je widze to sie pochwale. Pozdrawiam i dziekuje za podpowiedzi

wartio opanowac obsluge filtra polaryzacyjnego , po to zeby sie przekonac , ze Mozna sie bez niego obejsc. Jest rzeczywiscie Konieczny i niezastapiopny niezwykle rzadko. Podniesienie nasycenia kolorow , scimnienie nieba robi sie w PS/LT.

usuniecie odblaskow rzeczywiscie mozliwe jest tylko filtrem , ale nie jest to obligatoryjne.

specjalnie odblyski np na wodzie pod slonce nie psuja mi zdjecia, wlasciwie je unaturalniaja , ale jesli fotograf chce je koniecznie usunac to tylko filtrem.
to jest ten przypadek rzadki.

bardziej przydatne sa w fotografii produktowej , techniczznej by ususnac jakies nieporzadane odbcia jesli trudno zapanowac na oswietleniem.

warto pocwiczyc , po to by zauwazyc jak filtr dziala i by wiedziec jak i kiedy zasymulowac jego dzialanie obrobka - najczesciej wygodniej i z lepszym skutkiem.

--- Kolejny post ---


Bo oko ma nieporównywalnie lepszą rozpiętość tonalna niż matryca

mniejsza rozpietosc matrycy to oznacza przepal i czernie a tutaj wedle opisu szaro , buro , ponuro

powodem jest niedoswietlenie, czyli wejscie w plaski odcinek krzywej charakterystycznej matrycy. .

[Marcinus]

Tutaj jak miał "dobre" niebo to miał bardzo ciemną resztę lub odwrotnie a to zdecydowanie efekt wynikający z ograniczen czy raczej możliwości matrycy. Jak dostanie tyle światła co trzeba aby odpowiednio naswietlic niebo to nie daje już rady z ciemniejsza resztą. Chyba jednak oko lepiej radzi sobie z wiekszymi różnicami oswietlenia niż matryca.

[p0m]

Bechamot, starasz się w swojej wypowiedzi deprecjonować znaczenie polara przy foceniu krajobrazu, a praktyka niestety jest zupełnie inna i wskazuje na dużą jego użyteczność a nie marginalną, jak wskazujesz. oczywiście w odpowiednich warunkach:)

[Bechamot]

Tutaj jak mia
Tutaj jak miał "dobre" niebo to miał bardzo ciemną resztę lub odwrotnie a to zdecydowanie efekt wynikający z ograniczen czy raczej możliwości matrycy. Jak dostanie tyle światła co trzeba aby odpowiednio naswietlic niebo to nie daje już rady z ciemniejsza resztą. Chyba jednak oko lepiej radzi sobie z wiekszymi różnicami oswietlenia niż matryca.

jesli naswietlal na chmury czyli najjasniejsze elementy sceny , to polar w ogole nie byl potrzebny.
w ten sposob niedoswitlil sredniej jasnosci fragmenty sceny i nie zarejestrowal najglebszych cieni.
wszedl w plaski zakres krzywej optoelektronicznej po stronie cieni. utracil mase przejsc tonalnych , szczegolow , ktorych wiecej przez rozjasnienie nie da sie odzyskac , gdyz ich w rawie nie bylo.

przy tym zakresie tonalnym matrycy jaki ma do dyspozycji oczywiscie da sie to zrobic w miare prawidlowo.

filtr hoya wymaga przedluzenia expozycji o ok 1-1,5 ev , do tego dochodzi odciecie czesci swiatla spolaryzowanego , lacznie wymaga sie przedluzenia expozycji o ok 2-2,5 ev.

jesli zdjecie jest niedoswitlone to wycigajac cienie nie moze byc inaczej niz szaro - buro - ponuro.

po to sie zaklada w takim przypadku polar zeby sciemnic tylko niebo , reszta pozostaje bez zmian .
Wlasnie po to zeby nie wycigac cieni.
to kwestia blednej expozycji , nie DR matrycy.

[Marcinus]

Dobra ja o czym innym a ty o czym innym. Nawet jak ustawil ze reszte mial dobrze naswietlona to pomimo filtra niebo bylo bardzo jasne. I co z tego ze cieni nie musial wyciagac jak mial biale niebo, a patrzac przez wizjer widział wszystko ok. Czemu? Bo źle naswietlił? Czemu patrząc oczami widać ładne kolorowe niebo i szczegóły w ciemnych partiach a robiąc zdjęcie jakby go nie naświetlić tak ładnie bez dodatkowej obróbki nie bedzie? Może jednak dlatego że matryca jest mniej doskonała od naszego wzroku...

[Bechamot]

Dobra ja o czym innym a ty o czym innym. Nawet jak ustawil ze reszte mial dobrze naswietlona to pomimo filtra niebo bylo bardzo jasne. I co z tego ze cieni nie musial wyciagac jak mial biale niebo, a patrzac przez wizjer widział wszystko ok. Czemu? Bo źle naswietlił? Czemu patrząc oczami widać ładne kolorowe niebo i szczegóły w ciemnych partiach a robiąc zdjęcie jakby go nie naświetlić tak ładnie bez dodatkowej obróbki nie bedzie? Może jednak dlatego że matryca jest mniej doskonała od naszego wzroku...


matryce nie Maja wystarczajacego DR aby pokryc rzeczywiscie caly zakres tonalny kontrastowej sceny wynoszacy np 15 EV a nawet wiecej.

ale Maja dostateczny DR by w miare prawidlowo pokazac swiatla i cienie krojobrazu . obcieciu ulegna najwyzsze szczytowe swiatla i najciemniejsze cienie , ale to nie jest tak , ze obraz jest szary i bury.

tak jest jesli sie mocno niedoswitli.


jesli niedoswietlimy to sprowadzamy swiatla do srodkowego odcinka proporcjonalnosci krzywej optoelektronicznej matrycy , tym samym poprawiamy odwzorowanie w swiatlach , ale jednoczesnie sprowadzamy Tony srednie do dolnego plaskiego odcinka , pogarszajac tym samym odwzorowanie tych fragmentow sceny.

Krzywa ma ksztal litery S.

tzn poprawi sie swiatla pogarsza szarosci.

tego sie nie da poprawic przez wyciagnie cieni. Czego nie zapisalismy w rawie , tego sie wycignac nie da.

po to stosuje sie polar zeby nie musiec niedoswietlic.
poniewaz switlo odbite od nieba jest spolaryzowane , to polarem mozemy wlasnie to switlo odfiltrowac , czyli sciemnic niebo.

chmur ani ziemi w ten sposob sciemnic sie nie da gdyz odbite swiatlo od nich nie jest spolaryzowane.

nie mozna zakladac polar i dodatkowo jeszcze niedoswitlac bezkarnie , tzn bez pogorszenia jakosc odwzorowania w tonach srednich i ciemnych.

sprawny Operator moze sie ratowac jeszcze obrobka , jak ja to nazywam " cyganic" , ale co utracil na etapie naswitlania tego nie odzyska.

Problem nie tyle w DR matrycy co w ksztalcie jego przebiegu.

[Marcinus]

ale Maja dostateczny DR by w miare prawidlowo pokazac swiatla i cienie krojobrazu
W dostateczny sposób ale nie tak jak widzi nasze oko i tylko o to mi chodziło piszac zdanie o tym ze oko ma większe DR niż matryca...
Dlatego właśnie operując aparatem trzeba przyłożyć się do jak najpoprawniejszej ekspozycji i prawidłowego wykonania zdjecia z użyciem odpowiedniej wiedzy,a okiem wystarczy "spojrzeć" i wszystko jest ok.
To tylko odnosiło sie do tego co napisał autor o tym że jak patrzy jest ok a jakby nie zrobił zdjęcia z różną ekspozycją zawsze wychodzi gorzej albo biale niebo albo szare i bure pozostałe rzeczy jak nie doswietli ciemnych partii obrazu.
Aż tyle i tylko tyle a z jednego zdania rozwinales całą rozprawke ;)

[Bechamot]

W dostateczny sposób ale nie tak jak widzi nasze oko i tylko o to mi chodziło piszac zdanie o tym ze oko ma większe DR niż matryca...

tak , to Prawda , ale Dostal obraz szary, bury, ponury nie dlatego , ze oko ma szerszy zakres tonalny , tylko ze niedoswitlil.
gdyby naswietlil prawidlowo na tej samej matrycy , zobaczylby na zdjeciu w przyblizeniu Taki sam obraz jaki widzial w celowniku , mimo mniejszego dr matrycy od DR oka.

jakegos wyboru expozycji przeciez dokonal - byl on bledny - to jest powod - nie mniejsze DR oka.

przeciez kazdy fotograf ma mniejsze DR oczu od kontrastu sceny , a mimo to powstaja wspaniale zdjecia.

--- Kolejny post ---

przeciez kazdy fotograf ma mniejsze DR oczu od kontrastu sceny , a mimo to powstaja wspaniale zdjecia.

tfu

wieksze DR oka od kontrastu sceny

zbyt pozno na pisanie postow

[Marcinus]

Ok. Niech tak bedzie jak uważasz. Ja uważam że nie każde zdjęcie da się naswietlic prawidłowo. Jeśli naswietlisz prawidłowo ciemne partie obrazu to przeswietlisz jasne i odwrotnie. Można pójść na kompromis czyli naswietlic tak aby przyjąć wartość średnią co poprawi sytuacje ale dalej cienie beda niedoswoetlone a niebo przeswietlone tylko ze mniej niż przy tych skrajnych sytuacjach co poprawi możliwości podczas obróbki niemniej bez obróbki dalej nie bedzie to wyglądało tak samo jak obserwowane ludzkim okiem. Po prostu wg mnie im wieksze różnice w jasności na zdjęciu tym mniej prawidłowo mozna naświetlić wszystkie partie obrazu. Roznice zauwazalne będą tym wieksze (przy tym samym zdjeciu) im gorsze parametry ma matryca.
Gdyby każde zdjecie można było prawidlowo naświetlić takie funkcje jak hdr, bracketing ekspozycji czy niektore opcje w programach graficznych jak ps czy lr nie miały by wiekszego zastosowania.

[Bechamot]

Gdyby każde zdjecie można było prawidlowo naświetlić takie funkcje jak hdr, bracketing ekspozycji czy niektore opcje w programach graficznych jak ps czy lr nie miały by wiekszego zastosowania.

ale to sa zupelnie roznie pojecia - zakres tonalny i naswietlenie.

matryce o szerokim DR mozna prawidlowo lub blednie naswietlic , podobnie o waskim DR.

Gdyby DR bylo baaardzo szerokie , rzedu kilkudziesieciu EV wowczas swiatlomierz nie bylby potrzebny.

ale tak nie jest, wiec dobieram expozycje tak by zakres tonalny matrycy pokrywal interesujacy nas zakres tonalny sceny.

ta procedura obowiazuje zawsze dla matrycy o kazdym DR. Naswietlenie nie jest zalezne od DR.

czy masz matryce o 5 ev czy o 10 ev ten sam motyw naswietlasz tak samo.

jesli chcesz sprowadzic np chmury do poziomu szarosci np 127 to naswietlamy punktowo wedlug swiatlomierza tak samo , niezaleznie czy matryca ma 5 ev czy 12 ev.

HDR nie sluzy doslownie poprawieniu expozycji a dopasowaniu szerszego zakresu tonalnego sceny do zakresu tonalnego urzadzenia wyjscia ( monitora , drukarki itp), przy wezszym zakresie tonalnym matrycy. HDR rozszerza w konsekwencji prostoliniowy odcinek krzywej charakterystycznej, dlatego reprodukowalnosc szczegolow w cieniach i swiatlach jest lepsza. To zmiana krzywej charakterystycznej .

[jan pawlak]

Bo oko ma nieporównywalnie lepszą rozpiętość tonalna niż matryca :)


@Junior 121

Patrzałeś okiem przez wizjer optyczny, widziałeś znacznie więcej niż może zarejestrować matryca

Gdybyś patrzał przez wizjer elektroniczny (np. bezlusterkowiec) to patrzałbyś tylko na to co "widzi" matryca, co zostało by zapisane na karcie gdybyś nacisnął spust.
Widziałbyś jakie będą na zdjęciu kolory, obszary jasne, przepał, cienie itd gdybyś zapisał zdjęcie jako *.jpg.

Przy zapisie tego zdjęcia jako *.raw można by sporo zmienić/poprawić w postprocesie

jp

[Marcinus]

Patrzałeś okiem przez wizjer optyczny, widziałeś znacznie więcej niż może zarejestrować matryca

Gdybyś patrzał przez wizjer elektroniczny (np. bezlusterkowiec) to patrzałbyś tylko na to co "widzi" matryca, co zostało by zapisane na karcie gdybyś nacisnął spust.
Widziałbyś jakie będą na zdjęciu kolory, obszary jasne, przepał, cienie itd gdybyś zapisał zdjęcie jako *.jpg.

Przy zapisie tego zdjęcia jako *.raw można by sporo poprawić w postprocesie

jp

Dlaczego widział więcej niz może zarejestrowac matryca. Nie dlatego ze oko jest bardziej doskonale niz matryca? o czym od początku piszę???

[Bechamot]

Dlaczego widział więcej niz może zarejestrowac matryca. Nie dlatego ze oko jest bardziej doskonale niz matryca? o czym od początku piszę???



Gdyby matryca miala 2 razy wiekszy DR i naswietlal w ten sam sposob ( czyli na swiatla- chmury )wynik bylby ten sam , dol bylby za ciemny , tyle tylko ze daloby sie z lepszym wynikiem rozjasnic cienie w wolarce raw.

po to sie zaklada polar , zeby nie musiec naswitlac na switala , gdyz polar wlasnie sciemnia niebo.

prawidlowe naswietlenie byloby gdyby nastawil korekte expozycji na +2 do + 2,5 ev,

nastpnie zmierzyl switlomierzem a najasniejsze switla /chmury i zrobil zdjecia - wowczas swiatla zostana dopasowane do "prawego" konca zakresu tonalnego matrycy czyli do switel.


lub

naswitlil automatycznie- z pomiarem integralnym , czy wielopolowym - cos w ten desen.

nie ma potrzeby kombinowania naswietlenia z polarem w Taki prostym przypadku.

[zdebik]

Cpl do nieba - w teorii bo przy szerszym kącie polar odstawia manianę i mamy tylko część nieba przyciemnioną. Chcesz zgasić niebo kup sobie grada.

[Bechamot]

do zgaszenia nieba w ogole nie jest potrzebny jakikolwiek filtr.


BEZ FILTRA (http://spherapan.vot.pl/179c/179c.html)

ale jesli juz zalozony jest cpl to po co jeszcze niedoswitlac ?

po to przeciez zostal zalozony filtr ( jakikolwiek by nie byl ) zeby nie musiec niedoswitlac .

[Marcinus]

czy masz matryce o 5 ev czy o 10 ev ten sam motyw naswietlasz tak samo.
I zdjecie przy obu matrycach będzie dokladnie tak samo wygladalo? Nie będzie się niczym różnić?

[Bechamot]

teoretycznie we wspolnycm zakresie tonalnym winny byc b. podobne w zaleznosci naturalnie od roznic w obrobce.
w aparacie o szerszym DR dodatkowo bedzie widac wiecej szczegolow w jasniejszych swiatlach i w ciemniejszych cieniach.

w zakresie wspolnym obrazowanie zasadniczo bedzie podobne.

niezalznie od DR matrycy naswitlasz tak samo.

pomiaru expozycji mozesz dokonac rowniez zewnetrznym swiatlomierzem , a ten przeciez nie wie jakiej matrycy uzyjesz.

mozesz dokonac pomiaru nateznia oswitlenia tonow skrajnych zakresu , lub tez punktowo , integralnie w zaleznosci od preferancji.

--- Kolejny post ---

dodam, ze mowie o zapisie w rawie , na monitorze widyc tylko czesc tego co w rawie.